grote berberisspanner Hydria cervinalis

De grote berberisspanner komt verspreid over het hele land voor behalve in Flevoland, maar is zeldzaam.
Familie
spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie
Larentiinae / Hydria cervinalis
Groep
Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid

Zeldzaam. Komt verspreid over het land voor. RL: bedreigd.

Rode lijst
bedreigd

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 19-22 mm. De voorvleugel heeft een afwisselend patroon van dwarsbanden in verschillende tinten bruin met daartussen enkele licht gekleurde lijnen. De donkergevlekte binnenste en buitenste zone van de middenband liggen tamelijk dicht bij elkaar en vloeien soms gedeeltelijk samen. Door de donkere gegolfde lijnen in de dwarsbanden en de vaak zwart aangezette aders krijgt deze spanner een wat ongelijkmatig uiterlijk. Langs de enigszins gekartelde achterrand van de vleugel loopt een zigzaggende zwarte franjelijn; deze is ook aan de onderkant van zowel de voor- als de achtervleugel duidelijk zichtbaar. Een belangrijk kenmerk aan de onderkant van de voor- en achtervleugel wordt gevormd door de opvallende donkere middenstip; tevens bevindt zich op de onderkant van de voorvleugel een dubbele vlek bij de voorrand.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de grote boomspanner (Triphosa dubitata).

grote boomspanner
Triphosa dubitata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

Gelijkende soorten rups

Sporkehoutspanner (Philereme vetulata).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

sporkehoutspanner
Philereme vetulata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

Vliegtijd en gedrag

Eind maart-half augustus in één generatie. De vlinders vliegen in het donker vaak boven de waardplant en komen op licht; de vrouwtjes worden soms ei-afzettend gezien.

Levenscyclus

Rups: juni-juli. De soort overwintert als pop in de grond.

Waardplanten

Wilde en gekweekte zuurbes.

Habitat

Struwelen, duinen, wegbermen, parken en tuinen.

Zeldzaamheid

Zeldzaam. Komt verspreid over het land voor. RL: bedreigd.

België

Een zeldzame soort die vroeger alleen bekend was uit Namen en Luxemburg, maar die zich door de aanplant van zuurbes in tuinen en parken verspreid heeft over bijna het hele land.

Mondiaal

Van Noord-Afrika en Spanje via West- en Midden-Europa naar het oosten tot Rusland; in het zuiden tot Toerkmenistan en Noord-Iran. Noord-Zuid van Zuid-Scandinavië tot de zuidrand van de Alpen.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
Scarce Tissue
Duitse naam
Grosser Berberitzenspanner
Franse naam
la Phalène couleur de cerf
Oud Nederlandse naam
malvaspanner
Synoniemen
Rheumaptera cervinalis, Calocalpe cervinalis, Rheumaptera certata, Cidaria certata, Eucosmia certata, Larentia certata, Rheumaptera cervinata, Eubolia cervinaria
Toelichting Nederlandse naam

Berberissoorten, ook de gekweekte, zijn de waardplanten van deze soort.
Deze soort groter is dan Pareulype berberata, de andere berberisspanner.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

cervinalis: cervinus is deel uitmakend van een hert; of vanwege de lichtbruine kleur of omdat het mediane vlak dikwijls splitst als een gewei. De uitgang -alis geeft aan dat Scopoli deze soort bij de Pyraliden had ondergebracht, waarschijnlijk vanwege de vleugelhouding in rust.

Auteursnaam en jaartal
(Scopoli, 1763)

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

bruinbandspanner
Scotopteryx chenopodiata

grote voorjaarsspanner
Agriopis marginaria

vals witje
Siona lineata

witte grijsbandspanner
Cabera pusaria

grote vierbandspanner
Xanthorhoe quadrifasiata

BruinSpannertje

bruin spannertje
Minoa murinata

alle soorten uit deze familie