sporkehoutspanner Philereme vetulata

De eitjes van de sporkehoutspanner overwinteren op de waardplanten wegedoorn en sporkehout.
Familie
spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie
Larentiinae / Philereme vetulata
Groep
Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid

Vrij algemeen. Komt verspreid over het land lokaal voor. RL: niet bedreigd.

Rode lijst
niet bedreigd

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 13-16 mm. Een vale, lichtgrijsachtig bruine spanner met op de voorvleugel een groot aantal vage dwarslijnen en net naast het midden, in de richting van de vleugelwortel, een kleine ronde stip. De franje is grijs en bruingeel geblokt en de achterrand van de achtervleugel is geschulpt. Het vrouwtje is vaak iets groter dan het mannetje. Mannetjes in rust houden het lange achterlijf vaak wat omhoog gekruld.

Gelijkende soorten vlinder

De wegedoornspanner (P. transversata) is groter en donkerder en over de warmbruine voorvleugel loopt een duidelijk afgetekende donkere middenband. Zie ook de wederikdwergspanner (Anticollix sparsata).

wegedoornspanner
Philereme transversata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

wederikdwergspanner
Anticollix sparsata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

Gelijkende soorten rups

Grote berberisspanner (Hydria cervinalis).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

grote berberisspanner
Hydria cervinalis
GEOMETRIDAE: Larentiinae

Vliegtijd en gedrag

Eind mei-begin augustus in één generatie. De vlinders kunnen overdag worden opgejaagd van de waardplant. Ze vliegen in de schemering en komen op licht.

Levenscyclus

Rups: eind april-begin juni. De rups foerageert ´s nachts en verbergt zich overdag tussen samengesponnen bladeren. De soort overwintert als ei op de waardplant.

Waardplanten

Wegedoorn en sporkehout.

Habitat

Vooral bossen, struwelen op kalkrijke grond en duinen.

Zeldzaamheid

Vrij algemeen. Komt verspreid over het land lokaal voor. RL: niet bedreigd.

België

Zeer zeldzaam in nagenoeg het hele land; iets algemener in de Kempen. In Wallonië zeldzaam, met recente meldingen uit alle provincies behalve Henegouwen; vooral in de kalkstreek.

Mondiaal

Van Zuidwest-Europa, de Britse eilanden, Midden- en Oost-Europa tot de Altaj; in het noorden tot Midden-Zweden en in het zuiden: Italië, de Balkan en oostelijk tot de Kaukasus. In het Amoergebied en Japan vliegt ssp. corrugata (Butler 1884).

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
Brown Scallop
Duitse naam
Kleiner Kreuzdornspanner
Franse naam
la Petit phalène du nerprun , la Vieillotte
Oud Nederlandse naam
vuilboommeter
Synoniemen
Scotosia vetulata, Larentia vetulata, Cidaria vetulata
Toelichting Nederlandse naam

Wegedoorn en sporkehout zijn de waardplanten van deze soort.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Philereme: phileremos is houdt van eenzaamheid, mogelijk verwijzend naar de gewoonte van de rups zich af te zonderen tussen gesponnen bladeren.
vetulata: vetulus is oud. óf verwijzend naar de tamelijk grijze en bruine vleugels die zeker geen jeugd uitstralen, óf naar de vele 'rimpels' die over de vleugels lopen.

Auteursnaam en jaartal
(Denis & Schiffermüller, 1775)

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

geelbruine oogspanner
Cyclophora ruficiliaria

appeltak
Campaea margaritaria

fruitboomdwergspanner
Eupithecia insigniata

WitteSparspanner

witte sparspanner
Thera vetustata

dennendwergspanner
Eupithecia indigata

dubbelhoekbandspanner
Euphyia biangulata

alle soorten uit deze familie