grote spikkelspanner Hypomecis roboraria

De grote spikkelspanner is een opvallend grote soort van oude eikenbossen op de zandgronden en in de duinen.

Familie: spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie: Ennominae / Hypomecis roboraria
Groep: Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid: Algemeen. Komt vooral in bosachtige gebieden op de zandgronden en in de duinen voor; daarbuiten schaars of ontbrekend. RL: niet bedreigd.
Rode lijst: niet bedreigd

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder: Voorvleugellengte: 21-32 mm. Goed te herkennen aan de grootte. De middelste en buitenste dwarslijn op de voorvleugel naderen elkaar bij de binnenrand en zijn daar verdikt, waardoor een soort vlek ontstaat die zelfs bij donkere exemplaren duidelijk zichtbaar is. In de vleugelpunt aan de onderzijde van de voorvleugel bevindt zich een opvallende bleke vlek.
Kenmerken rups: Tot 50 mm; vrij dik; lichaam roodachtig bruin, soms met okerachtig bruine tekening; op de rugzijde van segment vijf en elf een paar grijsachtige bultjes; segment zes met een zwelling aan de onderzijde; kop bruin, ingesneden.
Gelijkende soorten vlinder: Bij de ringspikkelspanner (H. punctinalis) ontbreekt de opvallende vlek aan de binnenrand en de bleke vleugelpunt aan de onderzijde; bovendien heeft de kleine middenvlek op de achtervleugel een lichte kern. Daarnaast is de ringspikkelspanner minder duidelijk getekend en heeft het mannetje iets minder sterk geveerde antennen. De taxusspikkelspanner (Peribatodes rhomboidaria) is kleiner en bruiner.; ringspikkelspanner
Hypomecis punctinalis
GEOMETRIDAE: Ennominae

taxusspikkelspanner
Peribatodes rhomboidaria
GEOMETRIDAE: Ennominae

Vliegtijd en gedrag: Half mei-half augustus in één generatie. De vlinders rusten overdag op stammen en takken van de waardplant. Ze komen, soms met meerdere exemplaren tegelijk, op licht en af en toe op smeer.
Levenscyclus: Rups: augustus-mei. De rups overwintert op takken in de kroonlaag van de waardplant en verpopt zich in de grond.
Waardplanten: Diverse loofbomen, waaronder els, berk, appel, peer en eik.
Habitat: Oude eikenbossen en duinen met oude eiken.; duinen

loofbossen

Zeldzaamheid: Algemeen. Komt vooral in bosachtige gebieden op de zandgronden en in de duinen voor; daarbuiten schaars of ontbrekend. RL: niet bedreigd.
België: Vrij algemeen in de oostelijke helft van Vlaanderen. Zeldzaam en toegenomen in Oost-Vlaanderen; (nog) zeer zeldzaam in West-Vlaanderen. In Wallonië vrij algemeen en wijdverbreid.
Mondiaal: Van het Iberisch Schiereiland via West- en Midden-Europa tot de Oeral; als ssp. isabellaria (Staudinger, 1901) van het westen van Centraal-Azië, Siberië en Mongolië tot Kamtsjatka; in het zuiden het noordelijke Middellandse Zeegebied via de Balkan en Klein-Azië tot de Kaukasus en in het noorden tot Midden-Scandinavië.
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016

Engelse naam

Great Oak Beauty

Duitse naam

Grosser Rindenspanner

Franse naam

la Boarmie du chêne , la Phalène du rouvre

Synoniemen

Boarmia roboraria

Toelichting Nederlandse naam

De spikkelspanners hebben een grijze tot grijsbruine grondkleur met veel golvende dwarslijnen en veelal besprenkeld met donkerder spikkels.
Deze soort is de grootste van de Nederlandse spikkelspanners.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam