halvemaanvlinder Selenia tetralunaria

Familie

spanners (GEOMETRIDAE)

Zeldzaamheid

Algemeen. Komt voor in bosachtige gebieden, vooral op de zandgronden en in de duinen voor. RL: niet bedreigd.

Rode lijst

niet bedreigd

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Eind maart-half augustus in twee generaties. De vlinders komen veelvuldig op licht; verder worden ze zelden gezien.

Levenscyclus

Rups: mei-september. De rups is vooral ´s nachts actief. De soort overwintert als pop in de grond.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Purple Thorn

Duitse naam

Violettbrauner Mondfleckspanner

Franse naam

l'Ennomos illustre

Synoniemen

Selenia lunaria, Ennomos illustraria

Meer

Toelichting Nederlandse naam

Halvemaanvlinder is een al lang bestaande naam die al gebruikt wordt door Ter Haar in 'Onze vlinders' (begin vorige eeuw).
De halve maan is te vinden aan de vleugeltop en in het midden van voor- en achtervleugel.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Selenia: selene is de maan, vanwege de sikkelvormige discale vlekken.
tetralunaria: tetra is vier en luna is de maan; naar de vier maanvormige vlekjes, op iedere vleugel één.

Auteursnaam en jaartal

(Hufnagel, 1767)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 17-23 mm. Deze spanner rust met open, half omhoog gehouden vleugels en houdt de voorvleugels enigszins gekruld. Op de bovenzijde van de achtervleugel bevindt zich dicht bij de achterrand een donkere vlek. De zilverkleurige maanvormige middenstip op de voorvleugel is vrij groot en de daarlangs lopende buitenste dwarslijn is duidelijk gebogen op de voorste helft van de vleugel. De achterrand van de achtervleugel is enigszins gekarteld. De vlinders van de tweede generatie zijn kleiner en bleker, vaak meer geelbruin.

Kenmerken rups

Tot 38 mm; lichaam varieert in kleur van donker grijsachtig bruin tot licht roodachtig bruin; het derde paar poten van de thorax gezwollen als knoppen van een twijg; de segmenten vier, vijf, zeven en acht eveneens gezwollen; kop bruin of zwartachtig bruin

Gelijkende soorten vlinder

Zie het lindeherculesje (S. lunularia) en het herculesje (S. dentaria).

Gelijkende soorten rups

Herculesje (Selenia dentaria) en lindeherculesje (Selenia lunularia). Jonge rupsen kunnen ook verward worden met de rups van de kleine herculesspanner (Cepphis advenaria).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Gelijkende soorten vlinder

Gelijkende soorten rups

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Habitat

Bossen en struwelen; soms ook tuinen in het buitengebied.

Planten

Diverse loofbomen, waaronder els, berk, sleedoorn, eik, beuk en wilg.

Waardplant

Els
Alnus

Berk
Betula

Beuk
Fagus

Appel
Malus

Sleedoorn
Prunus

Eik
Quercus

Wilg
Salix

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

Alle soorten uit deze familie