klaverbandspanner Scotopteryx bipunctaria

De zeer zeldzame klaverbandspanner heeft op de voorvleugel twee zwarte stipjes.

Familie: spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie: Larentiinae / Scotopteryx bipunctaria
Groep: Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid: Zeer zeldzaam. Een soort waarvan slechts enkele recente meldingen uit de zuidelijke helft van het land bekend zijn. RL: ernstig bedreigd.
Rode lijst: ernstig bedreigd

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder: Voorvleugellengte: 15-18 mm. Een kenmerkend fijn getekende spanner. De enige soort met een tamelijk puntige, staalgrijze voorvleugel met daarop een groot aantal geschulpte grijze en bruinachtige dwarslijnen. In de middenband, die donkerder grijs van kleur is, bevindt zich een lichtere middenzone met twee kleine zwarte stipjes. De tekening is weinig variabel. Sommige exemplaren hebben een enigszins donkerder grondkleur of een donkerder gekleurde middenband, waarbij de lichtere middenzone soms ontbreekt.
Kenmerken rups: Tot 25 mm; lichaam bleek geelachtig grijs, soms met een groene of roze zweem, boven de spiracula donkerder; over rug en flanken een aantal donkergrijze lengtestrepen; kop bleek geelachtig bruin met donkerbruine tekening.
Gelijkende soorten rups: Bruinbandspanner (Scotopteryx chenopodiata), vroege bremspanner (Scotopteryx mucronata), late bremspanner (Scotopteryx luridata) en bruine bosrankspanner (Horisme vitalbata).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).; vroege bremspanner
Scotopteryx mucronata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

late bremspanner
Scotopteryx luridata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

bruinbandspanner
Scotopteryx chenopodiata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

bruine bosrankspanner
Horisme vitalbata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

Vliegtijd en gedrag: Juli-begin september in één generatie. De vlinders laten zich gemakkelijk opjagen en vliegen overdag soms spontaan op. Ze komen op licht.
Levenscyclus: Rups: augustus-juni. De rups foerageert vooral ´s nachts en verpopt zich in een cocon op de grond. De soort overwintert als halfvolgroeide rups.
Waardplanten: Klaver en andere kruidachtige planten, zoals tijm en vogelwikke.
Habitat: Warme droge kalkgraslanden. Kale stukjes grond worden gebruikt om te rusten en te zonnen en zijn mogelijk van essentieel belang voor deze soort.; kalkgraslanden

Zeldzaamheid: Zeer zeldzaam. Een soort waarvan slechts enkele recente meldingen uit de zuidelijke helft van het land bekend zijn. RL: ernstig bedreigd.
België: Zeer zeldzaam. Recent slechts enkele waarnemingen in Namen en Luik.
Mondiaal: Van Marokko, Spanje, West- en Midden-Europa inclusief de Britse eilanden tot de Oeral; in het noorden tot de Baltische staten, in het zuiden: Italië, de Balkan, de Zwarte Zee en de Kaspische Zee.
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016

Engelse naam

Chalk Carpet

Duitse naam

Zweipunkt-Wellenstriemenspanner

Franse naam

l'Ortholite biponctuée

Synoniemen

Ortholitha bipunctaria, Cidaria bipunctaria

Toelichting Nederlandse naam

De bandspanners hebben een bandtekening dwars over de vleugels.
Klaversoorten zijn belangrijke waardplanten voor deze bandspanner.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Scotopteryx: skotos is duisternis en pteron is vleugel; wijzend op de donkere tekening op de vleugels van een aantal soorten, vooral de mediane band.
bipunctaria: bi is twee en punctum is stip, vlek; dit verwijst naar de twee boven elkaar staande zwarte discale vlekken.

Auteursnaam en jaartal