oorsilene-uil Hadena irregularis

Familie
uilen (NOCTUIDAE)
Onderfamilie
Hadeninae / Hadena irregularis
Groep
Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid

Zeer zeldzaam. De soort is alleen bekend uit de duinen van Noord-Holland. De laatste waarneming dateert uit 1995.

Rode lijst
verdwenen

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 14-15 mm. De zandkleurige voorvleugel heeft een ingewikkelde, grotendeels lichtbruine tekening en geschulpte of zigzaggende centrale dwarslijnen. In het middenveld bevindt zich vaak een opvallende witachtige ringvlek, die aan de onderzijde verbonden is met de niervlek.

Gelijkende soorten vlinder

De variabele silene-uil (H. perplexa) mist de witachtige ringvlek en heeft minder geschulpte dwarslijnen. De gevlamde grasuil (Eremobia ochroleuca) heeft een donkere samengeknepen of onderbroken centrale dwarsband.

variabele silene-uil
Hadena perplexa
NOCTUIDAE: Hadeninae

gevlamde grasuil
Eremobia ochroleuca
NOCTUIDAE: Hadeninae

Vliegtijd en gedrag

Begin juni-begin augustus in één of twee generaties; omdat de meeste waarnemingen afkomstig zijn uit kweken, zijn de vliegtijd en het aantal generaties niet zeker. De vlinders vliegen vanaf de schemering, komen op licht en bezoeken bloemen.

Levenscyclus

Rups: juli-augustus. De jonge rups leeft in de zaaddozen van de waardplant; grotere rupsen foerageren alleen ´s nachts en verlaten overdag de waardplant om zich dicht bij de grond te verbergen. De soort overwintert als pop in een cocon in de grond.

Waardplanten

Vooral oorsilene en gipskruid.

Habitat

Vooral graslanden, akkerranden en wegbermen.

Zeldzaamheid

Zeer zeldzaam. De soort is alleen bekend uit de duinen van Noord-Holland. De laatste waarneming dateert uit 1995.

Belgiƫ

Deze soort komt niet in België voor.

Mondiaal

Van de Pyreneeën via Midden-Europa tot Siberië. In het westen en noorden een lokaal voorkomen in Engeland en Zweden. De zuidgrens loopt langs de Alpen en de Karpaten tot de noordkust van de Zwarte Zee en tot de Kaspische Zee en verder tot Midden-Azië.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
Viper's Bugloss
Duitse naam
Gipskraut-Nelkeneule
Franse naam
la Noctuelle de la vipƩrine
Synoniemen
Anepia irregularis, Dianthoecia echii, Dianthoecia irregularis
Toelichting Nederlandse naam

Oorsilene is de belangrijkste waardplant van deze soort.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Hadena: hades is de onderwereld. Schrank vertaald 'Trübeule' met 'moping owl' (kniezende uil). Deze naam had aanvankelijk de status van een familienaam.
irregularis: in-, ir- (als er een tweede 'r' op volgt) is een ontkenning en regularis komt van regula is een rechte lijn. Dus niet recht, verwijzend naar de golvende subterminale lijn.

Auteursnaam en jaartal
(Hufnagel, 1766)

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie uilen (NOCTUIDAE)

zuidelijke kamperfoelie-uil
Calliergis ramosa

grote worteluil
Agrotis ipsilon

halmrupsvlinder
Mesapamea secalis

goudhaaruil
Acronicta auricoma

zeeuwse grasworteluil
Apamea oblonga

elzenuil
Acronicta alni

alle soorten uit deze familie