perentak Phigalia pilosaria

De perentak vliegt vanaf begin januari tot eind april en is in hele land een gewone soort.

Familie: spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie: Ennominae / Phigalia pilosaria
Groep: Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid: Zeer algemeen. Komt verspreid over het land voor. RL: niet bedreigd.
Rode lijst: niet bedreigd

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder: Voorvleugellengte: 19-24 mm. Het donkere tijger-patroon van het mannetje is variabel. De meeste exemplaren hebben een effen, vrijwel ongetekende groengrijze of lichtgrijze voorvleugel, maar er komen ook donkerder gekleurde varianten voor in diverse schakeringen. Verse vlinders hebben een rozeachtige tint op het achterlijf. Het vleugelloze vrouwtje is bruinachtig en heeft een dubbele rij vlekjes over het achterlijf; de bruin met wit geringde poten zijn niet behaard.
Kenmerken rups: Tot 38 mm; dik, versmald naar de kop; lichaam grijsachtig bruin of groenachtig bruin met roodachtig bruine tekening; rug en flanken met kleine, kegelvormige wratjes, waarop de haren staan ingeplant; op de segmenten vijf, zes, zeven en twaalf zijn deze wratjes het meest geprononceerd; kop grijsachtig of groenachtig bruin.
Gelijkende soorten vlinder: Lijkt oppervlakkig gezien wel een beetje op de dunvlerkspanner (Lycia hirtaria) maar is slanker gebouwd, meestal wat lichter gekleurd en mist de zware zwarte bestuiving en dwarslijnen; vliegt bovendien vroeger in het jaar. Zie ook de vrouwtjes van de voorjaarsboomspanner (Alsophila aescularia) en van de voorjaarsspanner (Apocheima hispidaria).; dunvlerkspanner
Lycia hirtaria
GEOMETRIDAE: Ennominae

voorjaarsspanner
Apocheima hispidaria
GEOMETRIDAE: Ennominae

voorjaarsboomspanner
Alsophila aescularia
GEOMETRIDAE: Ennominae
Gelijkende soorten rups: Voorjaarsspanner (Apocheima hispidaria).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).; voorjaarsspanner
Apocheima hispidaria
GEOMETRIDAE: Ennominae

Vliegtijd en gedrag: Begin januari-eind april in één generatie; wordt soms eind november al waargenomen. De vrouwtjes worden geregeld vlak na zonsopkomst onder aan boomstammen gevonden, soms ook iets later. De mannetjes komen goed op licht, vaak in grote aantallen.
Levenscyclus: Rups: april-juni. De soort brengt een deel van de winter door als pop in een cocon in de grond.
Waardplanten: Diverse loofbomen en struiken, met een voorkeur voor eik. Ook berk, sporkehout, wegedoorn en meidoorn.
Habitat: Vooral loofbossen en struwelen; ook stadsparken.; loofbossen

parken

struwelen

Zeldzaamheid: Zeer algemeen. Komt verspreid over het land voor. RL: niet bedreigd.
België: Vrij algemeen in het hele land. Lokaal in hoge aantallen.
Mondiaal: Heel Europa en tot de Oeral. In het zuiden: van het westelijke Middellandse Zeegebied, Klein-Azië, de Zwarte Zee tot de Kaukasus, in het noorden tot Zuid-Scandinavië
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016

Engelse naam

Pale Brindled Beauty

Duitse naam

Schneespanner

Franse naam

la Phalène velue , la Phalène de l'aulne

Synoniemen

Apocheima pilosaria, Hibernia pilosaria, Apocheima pedaria, Phigalia pedaria

Toelichting Nederlandse naam

De rups van deze soort heeft het uiterlijk van een boomtakje. Perentak is een al lang bestaande naam.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Apocheima: apo is vanaf, na en kheima is winter; een genus met vlinders die rond februari al gaan vliegen.
pilosaria: pilosos is borstelig, onverzorgd, verwijzend naar de haarschubben op het abdomen.

Auteursnaam en jaartal