wilgentandvlinder Notodonta tritophus

Op de donkere voorvleugels van de wilgentandvlinder bevindt zich een lichte halvemaanvormige vlek met een donkere kern.

Familie: tandvlinders (NOTODONTIDAE)
Onderfamilie: Notodontinae / Notodonta tritophus
Groep: Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (goed tot redelijk goed te determineren)
Zeldzaamheid: Vrij zeldzaam. Komt verspreid over het land voor, maar ontbreekt vrijwel in het noordwesten en midden van het land. RL: kwetsbaar.
Rode lijst: kwetsbaar

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder: Voorvleugellengte: 22-27 mm. Goed te herkennen aan de brede afgeronde en grotendeels zwartachtig grijze voorvleugel, waarover twee onduidelijk begrensde geelbruine banden lopen, één in het middenveld en één langs de achterrand. Een belangrijk kenmerk is de langgerekte licht gekleurde halvemaanvormige vlek met de donkere kern; daarachter bevindt zich vaak een opvallend, groot donker veld.
Gelijkende soorten vlinder: De dromedaris (N. dromedarius) en het kameeltje (N. ziczac) zijn kleiner en hebben een smallere voorvleugel met een minder afgeronde voorrand. De dromedaris heeft bovendien een lichte vlek in het donkere wortelveld en de halvemaanvormige vlek op de voorvleugel is kleiner en minder langgerekt. Bij het kameeltje is het hele wortelveld licht geelachtig gekleurd en de witte vlek langs de voorrand wordt begrensd door een opvallende zwarte haakvormige vlek.; kameeltje
Notodonta ziczac
NOTODONTIDAE: Notodontinae

dromedaris
Notodonta dromedarius
NOTODONTIDAE: Notodontinae
Gelijkende soorten rups: Geelbruine tandvlinder (Notodonta torva) en kameeltje (Notodonta ziczac).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).; geelbruine tandvlinder
Notodonta torva
NOTODONTIDAE: Notodontinae

kameeltje
Notodonta ziczac
NOTODONTIDAE: Notodontinae

Vliegtijd en gedrag: Half april-eind augustus in twee generaties.
Levenscyclus: Rups: juni-september. De soort overwintert als pop in een losse cocon in de grond.
Waardplanten: Vooral (ratel)populier; soms ook wilg en berk.
Habitat: Bossen en populierenaanplant.; bossen

loofbossen

Zeldzaamheid: Vrij zeldzaam. Komt verspreid over het land voor, maar ontbreekt vrijwel in het noordwesten en midden van het land. RL: kwetsbaar.
België: Vrij zeldzaam in het hele land. Komt wijdverbreid voor in lage aantallen.
Mondiaal: Van het noorden van het Iberisch schiereiland via bijna geheel Europa (niet op de Britse eilanden) tot de Oeral. Naar het zuiden tot het Noord-Middellandse Zeegebied via Turkije tot de Kaukasus en de Kaspische Zee. Naar het noorden via Scandinavië tot bij de poolcirkel.
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016

Engelse naam

Three-humped Prominent

Duitse naam

Espen-Zahnspinner

Franse naam

la Dromadaire

Synoniemen

Tritophia tritophus, Notodonta phoebe, Tritophia phoebe

Toelichting Nederlandse naam

wilgentandvlinder
Elf soorten binnen de Notodontidae, tandvlinder-familie, hebben'tandvlinder' als groepsnaam. Zij hebben aan de voorvleugel een tandvormige uitstulping dat in rust boven de vlinder uitsteekt.
Wilgen vormen een belangrijke voedselbron voor de rupsen van deze soort

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Notodonta: notos is de achterkant en odous, odostos is een tand; naar de dorsale schubbenpluimen op de voorvleugels die naar voren komen als de vleugels in rust zijn. Het is waarschijnlijk dat Ochsenheimer ook de bulten op de rupsrug van een aantal soorten in gedachten had.
tritophus: tritophus is een verschrijving van trilophus is met drie kuiven, naar de drie bultjes op de rustende vlinder

Auteursnaam en jaartal