wilgentandvlinder Notodonta tritophus

Ga direct naar:

Basis
Herkenning
Levenswijze
Verspreiding & Trends
Habitat & Planten
Benaming

Familie

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Komt verspreid over het land voor, maar ontbreekt vrijwel in het noordwesten en midden van het land. RL: kwetsbaar.

Rode lijst

kwetsbaar

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Half april-eind augustus in twee generaties.

Levenscyclus

Rups: juni-september. De soort overwintert als pop in een losse cocon in de grond.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Three-humped Prominent

Duitse naam

Espen-Zahnspinner

Franse naam

la Dromadaire

Synoniemen

Tritophia tritophus, Notodonta phoebe, Tritophia phoebe

Meer

Toelichting Nederlandse naam

wilgentandvlinder
Elf soorten binnen de Notodontidae, tandvlinder-familie, hebben'tandvlinder' als groepsnaam. Zij hebben aan de voorvleugel een tandvormige uitstulping dat in rust boven de vlinder uitsteekt.
Wilgen vormen een belangrijke voedselbron voor de rupsen van deze soort

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Notodonta: notos is de achterkant en odous, odostos is een tand; naar de dorsale schubbenpluimen op de voorvleugels die naar voren komen als de vleugels in rust zijn. Het is waarschijnlijk dat Ochsenheimer ook de bulten op de rupsrug van een aantal soorten in gedachten had.
tritophus: tritophus is een verschrijving van trilophus is met drie kuiven, naar de drie bultjes op de rustende vlinder

Auteursnaam en jaartal

(Denis & Schiffermüller, 1775)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 22-27 mm. Goed te herkennen aan de brede afgeronde en grotendeels zwartachtig grijze voorvleugel, waarover twee onduidelijk begrensde geelbruine banden lopen, één in het middenveld en één langs de achterrand. Een belangrijk kenmerk is de langgerekte licht gekleurde halvemaanvormige vlek met de donkere kern; daarachter bevindt zich vaak een opvallend, groot donker veld.

Gelijkende soorten vlinder

De dromedaris (N. dromedarius) en het kameeltje (N. ziczac) zijn kleiner en hebben een smallere voorvleugel met een minder afgeronde voorrand. De dromedaris heeft bovendien een lichte vlek in het donkere wortelveld en de halvemaanvormige vlek op de voorvleugel is kleiner en minder langgerekt. Bij het kameeltje is het hele wortelveld licht geelachtig gekleurd en de witte vlek langs de voorrand wordt begrensd door een opvallende zwarte haakvormige vlek.

Gelijkende soorten rups

Geelbruine tandvlinder (Notodonta torva) en kameeltje (Notodonta ziczac).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Gelijkende soorten vlinder

kameeltje

dromedaris

Gelijkende soorten rups

geelbruine tandvlinder

kameeltje

Verspreiding

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Komt verspreid over het land voor, maar ontbreekt vrijwel in het noordwesten en midden van het land. RL: kwetsbaar.

België

Vrij zeldzaam in het hele land. Komt wijdverbreid voor in lage aantallen.

De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van het noorden van het Iberisch schiereiland via bijna geheel Europa (niet op de Britse eilanden) tot de Oeral. Naar het zuiden tot het Noord-Middellandse Zeegebied via Turkije tot de Kaukasus en de Kaspische Zee. Naar het noorden via Scandinavië tot bij de poolcirkel.

Trends

Trend op lange en korte termijn

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.