zuringspanner Lythria cruentaria

Een dagactieve soort van heiden, duinen, wegbermen en spoorbermen.
Familie
spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie
Larentiinae / Lythria cruentaria
Groep
Nachtvlinder die zowel dagactief als nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(goed tot redelijk goed te determineren)
Zeldzaamheid

Zeer algemeen. Komt voor op de zandgronden in het binnenland en in de duinen. RL: niet bedreigd.

Rode lijst
niet bedreigd

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 9-13 mm. De grondkleur van de voorvleugel is bij vlinders van de voorjaarsgeneratie olijfgroen of oranjebruin en bij die van de zomergeneratie okergeel of oranje. De op de voorvleugel aanwezige purperkleurige banden maken deze spanner duidelijk herkenbaar. De voorjaarsvlinders zijn aanmerkelijk kleiner. Het mannetje heeft geveerde antennen; bij het vrouwtje zijn ze draadvormig.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de geelpurperen spanner (Idaea muricata).

geelpurperen spanner
Idaea muricata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

Gelijkende soorten rups

Echt-walstrospanner (Phibalapteryx virgata).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

echt-walstrospanner
Phibalapteryx virgata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

Vliegtijd en gedrag

Eind april-eind september in twee of drie generaties. De vlinders vliegen overdag bij zonnig weer laag boven de grond en worden dan soms voor een dagvlinder aangezien. Als de zon achter een wolk verdwijnt gaan ze direct laag in de vegetatie zitten met gespreide, enigszins omhoog gehouden vleugels; ze zijn gemakkelijk te verstoren.

Levenscyclus

Rups: juni-september. De soort overwintert als pop.

Waardplanten

Schapenzuring en veldzuring.

Habitat

Heiden, duinen, wegbermen en spoorbermen.

Zeldzaamheid

Zeer algemeen. Komt voor op de zandgronden in het binnenland en in de duinen. RL: niet bedreigd.

België

Vrij algemeen in de Kempen en enkele locaties in het Hageland, Oost-Vlaanderen en aan de Westkust. Ontbreekt elders in Vlaanderen. In Wallonië zeer lokaal in Namen en Luxemburg.

Mondiaal

Heel Europa behalve de Britse eilanden; in het noorden tot de poolcirkel in Scandinavië. Niet in de Alpen, wel in heel Zuid-Europa inclusief Sardinië, maar L. pupuraria is daar gewoner. Van de Baltische staten en Oost-Europa en via Rusland tot de Oeral, de Kaukasus en Noord-Kazachstan.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Duitse naam
Ampfer-Puppurspanner
Franse naam
l'Ensanglantée de l'oseille
Oud Nederlandse naam
purperrode spanner, purperspanner, purpervlinder, schapenzuringspanner
Synoniemen
Lythria purpuraria, Aspilates purpuraria, Lythria purpurata, Lythria rotaria
Toelichting Nederlandse naam

Schapenzuring en veldzuring zijn de waardplanten van deze spannersoort.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Lythria: luthron is geronnen bloed; verwijzend naar de kleur van de enige soort die Hübner in dit genus onderbracht.

Auteursnaam en jaartal
(Hufnagel, 1767)

Actualiteiten

Ontdek meer

Tijdschriften

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

geelbruine bandspanner
Plagodis pulveraria

late bremspanner
Scotopteryx luridata

v-dwergspanner
Chloroclystis v-ata

schijn-sparspanner
Thera britannica

vals witje
Siona lineata

voorjaarsboomspanner
Alsophila aescularia

alle soorten uit deze familie