Nieuwsbericht

Brabantse motten

dinsdag 16 mei 2023

De Vlindervlucht door Nederland, die De Vlinderstichting ter gelegenheid van haar veertigste verjaardag uitvoert, landt in mei in Noord-Brabant. Vorige week waren we te gast bij de natuurcamping Hartje Groen in Schaijk en we bekeken daar de schitterende idylle. Ook toen zagen we wel nachtvlinders, maar in dit bericht zullen we wat dieper ingaan op wat ‘typische’ Brabantse motten.

Akelei-uil (Bron: Jurriën van Deijk). Akelei-uil (Bron: Jurriën van Deijk).

De provincie Noord-Brabant kent een aantal mooie en diverse natuurgebieden. Denk hierbij aan de meanderende beeklopen in Het Merkske, de stuifduinen en zandvlakten van de Loonse Drunense Duinen, de heidegebieden zoals de Regte Heide en Strabrechtse Heide, maar ook het getijdegebied de Biesbosch en het veengebied De Peel. Ook in deze provincie staat de biodiversiteit onder druk en zijn insecten hard achteruitgegaan, zoals in de Kaaistoep waar ze vanaf 1997 nachtvlinders onderzoeken, en een jaarlijkse achteruitgang zagen van 4 procent. Toch komen er nog 2000 soorten vlinders voor in Noord-Brabant, bijna allemaal nachtvlinders. Onder de nachtvlinders komen enkele soorten voor die in Nederland (vrijwel) uitsluitend in Noord-Brabant voorkomen en karakteristiek zijn voor de biotopen van de natuurgebieden in deze provincie. We zoomen nu even in op natte leefgebieden.

Natte gebieden

Phegeavlinder (Bron: Chris van Swaay). Phegeavlinder (Bron: Chris van Swaay).

Om te beginnen de Biesbosch: een grote delta inclusief getijde. In dit unieke en dynamische leefgebied groeien veel wilgen, die door veel soorten nachtvlinders als voedselplant voor de rups worden benut. Ook groeit er veel riet, waarvan enkele specialisten afhankelijk zijn, zoals de gestippelde rietboorder. De rupsen leven in de stengel. Enkele zeldzaamheden die bijna enkel in de Biesbosch voorkomen zijn bijvoorbeeld de akelei-uil en de poelruitspanner, van beide soorten leeft de rups van poelruit. De eerste soort heeft een voorkeur voor de bloemen van de plant, terwijl de tweede soort later in het jaar rups is, en voornamelijk van de zaden van de plant eet.  

We blijven in de natte gebieden en we gaan naar de oostkant van Noord-Brabant, waar onder andere de Peel ligt. Hier komen enkele soorten voor die graag in een vochtige omgeving leven, zoals de rietvink die van harde grassen, waaronder riet, leeft. De rups van de rietvink leeft niet in de stengel, maar eet van het blad. In de bossen van de Peel kan je dan, vooral overdag in juni en juli, de phegeavlinder tegenkomen. Dit is een prachtige paarsachtige vlinder met witte stippen. Ook leven er enkele nachtvlinders die tegenwoordig nog voornamelijk hier voorkomen. Dit zijn de moerasspinner en de moerasheide-aarduil

Wilde gagel

Moerasspinner (Bron: Jurriën van Deijk). Moerasspinner (Bron: Jurriën van Deijk).

Andere natte gebieden zijn bijvoorbeeld de Kampina en de Malpie. Dit zijn deels natte heiden waar ook een beekje doorheen stroomt: hier groeit veel wilde gagel. Deze gagel wordt in België gebruikt om gageleer bier van te maken waarbij een deel van de opbrengst naar natuurbeheer in België gaat: bier drinken voor het goede doel dus! Ook nachtvlinders houden van deze plant, de rupsen eten hier namelijk van. Zo is de gele gagelbladroller momenteel alleen nog bekend uit Noord-Brabant op plekken waar wilde gagel groeit. Maar ook de gageluil eet als rups van deze plant. 

Dit is nog maar een heel kleine selectie van de bijna 2000 soorten nachtvlinders die in Noord-Brabant waargenomen zijn, een enorm aantal!

40 jaar vlinderstichting

Omdat De Vlinderstichting dit jaar 40 jaar is geworden, reizen we door heel Nederland heen. Elke maand bezoeken we een andere provincie. Wil je hierover lezen of eens kijken wat er nog meer is opgezet tijdens ons jubileum?

Lees verder

2023 InVlindervluchtDoorNederland JurrienVanDeijk mei Natuurbericht NoordBrabant