berkeneenstaart Drepana falcataria

Overdag kan de berkeneenstaart rustend worden gevonden op berk of els met uitgespreide vleugels.
Familie
eenstaartjes (DREPANIDAE)
Onderfamilie
Drepaninae / Drepana falcataria
Groep
Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid

Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.

Rode lijst
niet bedreigd

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 17-21 mm. Kenmerkend op de voorvleugel zijn de relatief grote donkere gekernde middenvlek en de purperbruine veeg langs de achterrand vlak onder de vleugelpunt; opvallend is ook de schuin naar de vleugelpunt lopende buitenste dwarslijn. De achtervleugel is doorgaans lichter van kleur dan de voorvleugel; beide vleugels worden gekenmerktdoor vele geschulpte dwarslijntjes.

Kenmerken rups

Tot 25 mm; vrij plomp, naar de spitse staart sterk versmald; lichaam heldergroen tot blauwachtig groen met een brede geelachtig bruine of purperachtig bruine band, die naar de kop verbleekt; op elk van de segmenten twee, drie en vijf een tweetal wratten op de rugzijde; kop bruin met lichte vlekjes, ingesneden.

Gelijkende soorten vlinder

Bij de bruine eenstaart (D. curvatula) is de middenvlek op de voorvleugel vrij klein. Bovendien loopt bij de bruine eenstaart over de achtervleugel, die ongeveer dezelfde kleur heeft als de voorvleugel, een extra donkere dwarslijn die een voortzetting lijkt te zijn van de donkere dwarslijn op de voorvleugel. Zie ook de linde-eenstaart (Sabra harpagula).

Bekijk de gedetailleerde verschillen met illustraties tussen de twee Drepana-soorten.

linde-eenstaart
Sabra harpagula
DREPANIDAE: Drepaninae

bruine eenstaart
Drepana curvatula
DREPANIDAE: Drepaninae

Gelijkende soorten rups

Bruine eenstaart (Drepana curvatula). De scheiding tussen de donkere bovenkant en groene zijkant is bij berkeneenstaart scherp en contrastrijk, bij bruine eenstaart is die scheiding wat diffuus.


N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

bruine eenstaart
Drepana curvatula
DREPANIDAE: Drepaninae

Vliegtijd en gedrag

Half april-eind augustus in twee generaties; zelden een zeer partiële derde generatie. Wordt overdag soms rustend aangetroffen bij de waardplant. Zowel de mannetjes als de vrouwtjes komen op licht, meestal in kleine aantallen.

Levenscyclus

Rups: mei-begin oktober. De soort overwintert als pop in een cocon tussen bladeren.

Waardplanten

Vooral berk; ook wel op els.

Habitat

Bossen, heiden en andere plaatsen met berkenstruweel; soms ook tuinen.

Zeldzaamheid

Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.

België

Algemeen in het hele land.

Mondiaal

Van Noord-Spanje over heel Europa, inclusief Engeland en Ierland, via Rusland tot Oost-Azië. In Finland tot boven de poolcirkel.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
Pebble Hook-tip
Duitse naam
Heller Sichelflügler
Franse naam
la Faucille
Synoniemen
Platypteryx falcataria, Platypteryx falcula
Toelichting Nederlandse naam

De rupsen van de Drepaninae hebben een puntvormig uiteinde: het eenstaartje.
De berk is een belangrijke waardplant voor de berkeneenstaart.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Drepana: drepanon is een hoek in de vorm van een sikkel hetgeen natuurlijk met de vleugelvorm te maken heeft.
falcataria: falcatus is een valk en -aria een woorduitgang; de valkvleugelvormige vorm van de voorvleugels.

Auteursnaam en jaartal
(Linnaeus, 1758)

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie eenstaartjes (DREPANIDAE)

bleke eenstaart
Falcaria lacertinaria

linde-eenstaart
Sabra harpagula

lente-orvlinder
Achlya flavicornis

witte eenstaart
Cilix glaucata

braamvlinder
Thyatira batis

bruine eenstaart
Drepana curvatula

alle soorten uit deze familie