berkeneenstaart Drepana falcataria

Overdag kan de berkeneenstaart rustend worden gevonden op berk of els met uitgespreide vleugels.

Familie: eenstaartjes (DREPANIDAE)
Onderfamilie: Drepaninae / Drepana falcataria
Groep: Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid: Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.
Rode lijst: niet bedreigd

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 17-21 mm. Kenmerkend op de voorvleugel zijn de relatief grote donkere gekernde middenvlek en de purperbruine veeg langs de achterrand vlak onder de vleugelpunt; opvallend is ook de schuin naar de vleugelpunt lopende buitenste dwarslijn. De achtervleugel is doorgaans lichter van kleur dan de voorvleugel; beide vleugels worden gekenmerktdoor vele geschulpte dwarslijntjes.

Kenmerken rups

Tot 25 mm; vrij plomp, naar de spitse staart sterk versmald; lichaam heldergroen tot blauwachtig groen met een brede geelachtig bruine of purperachtig bruine band, die naar de kop verbleekt; op elk van de segmenten twee, drie en vijf een tweetal wratten op de rugzijde; kop bruin met lichte vlekjes, ingesneden.

Gelijkende soorten vlinder

Bij de bruine eenstaart (D. curvatula) is de middenvlek op de voorvleugel vrij klein. Bovendien loopt bij de bruine eenstaart over de achtervleugel, die ongeveer dezelfde kleur heeft als de voorvleugel, een extra donkere dwarslijn die een voortzetting lijkt te zijn van de donkere dwarslijn op de voorvleugel. Zie ook de linde-eenstaart (Sabra harpagula).

Bekijk de gedetailleerde verschillen met illustraties tussen de twee Drepana-soorten.

linde-eenstaart
Sabra harpagula
DREPANIDAE: Drepaninae

bruine eenstaart
Drepana curvatula
DREPANIDAE: Drepaninae

Gelijkende soorten rups

Bruine eenstaart (Drepana curvatula). De scheiding tussen de donkere bovenkant en groene zijkant is bij berkeneenstaart scherp en contrastrijk, bij bruine eenstaart is die scheiding wat diffuus.

N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

bruine eenstaart
Drepana curvatula
DREPANIDAE: Drepaninae

Vliegtijd en gedrag: Half april-eind augustus in twee generaties; zelden een zeer partiële derde generatie. Wordt overdag soms rustend aangetroffen bij de waardplant. Zowel de mannetjes als de vrouwtjes komen op licht, meestal in kleine aantallen.
Levenscyclus: Rups: mei-begin oktober. De soort overwintert als pop in een cocon tussen bladeren.
Waardplanten: Vooral berk; ook wel op els.
Habitat: Bossen, heiden en andere plaatsen met berkenstruweel; soms ook tuinen.; bossen

heiden

tuinen

Zeldzaamheid: Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.
België: Algemeen in het hele land.
Mondiaal: Van Noord-Spanje over heel Europa, inclusief Engeland en Ierland, via Rusland tot Oost-Azië. In Finland tot boven de poolcirkel.
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016

Engelse naam

Pebble Hook-tip

Duitse naam

Heller Sichelflügler

Franse naam

la Faucille

Synoniemen

Platypteryx falcataria, Platypteryx falcula

Toelichting Nederlandse naam

De rupsen van de Drepaninae hebben een puntvormig uiteinde: het eenstaartje.
De berk is een belangrijke waardplant voor de berkeneenstaart.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Drepana: drepanon is een hoek in de vorm van een sikkel hetgeen natuurlijk met de vleugelvorm te maken heeft.
falcataria: falcatus is een valk en -aria een woorduitgang; de valkvleugelvormige vorm van de voorvleugels.

Auteursnaam en jaartal