orvlinder Tethea or
Ga direct naar:
Basis
Familie
Zeldzaamheid
Vrij algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: kwetsbaar.
Rode lijst
kwetsbaar
Levenswijze
Vliegtijd en gedrag
Eind april-eind augustus in twee generaties. De vlinders zijn ´s nachts actief en komen op licht en op smeer.
Levenscyclus
Rups: eind mei-september. De rups leeft overdag tussen strak tegen elkaar gesponnen bladeren en foerageert ´s nachts onbeschut. De soort overwintert als pop in een cocon tussen de bladeren van de waardplant en valt daarmee in de herfst op de grond.
Verspreiding
Vliegtijd
Benaming
Engelse naam
Poplar Lutestring
Duitse naam
Pappel-Eulenspinner
Franse naam
l'Or , la Double-Bande brune
Synoniemen
Cymatophora or, Palimpsestis or, Tethea rufa
Meer
Toelichting Nederlandse naam
Zeven soorten uit de onderfamilie Thyatirinae zijn bijeengevoegd onder de groepsnaam orvlinder. Op de voorvleugel van deze soort zit een witte tekening die met enige fantasie als or gelezen kan worden.
Toelichting wetenschappelijke naam
Tethea: tethea is afgeleid van Tethys, de vrouw van Oceanus en de moeder van de riviergoden en van de Oceaniden (nimfen van de open zee). De naam heeft betrekking op de dwarslijn op de voorvleugel die op het verloop van een rivier lijkt.
or: or komt van de tekening op de voorvleugels die samen de letters o en r vormen.
Auteursnaam en jaartal
(Denis & Schiffermüller, 1775)
Herkenning
Kenmerken vlinder
Voorvleugellengte: 16-19 mm. Kenmerkend zijn de drie- of vierdubbele dwarslijnen op de voorvleugel, die net voordat ze de voorrand bereiken uiteen wijken. De daar tussen gelegen, uit twee vlekken bestaande witachtige figuur doet enigszins denken aan de ’80’ bij de peppel-orvlinder. De vlekken kunnen vaag of onduidelijk zijn en zijn soms vervangen door een donkere tekening. Soms komen donkere exemplaren met een opvallende lichte vlekken voor. Ook bij deze soort loopt een opvallend streepje vanuit de vleugelpunt de vleugelzoom in.
Kenmerken rups
Tot 20 mm; lichaam bleek blauwachtig groen of geelachtig met over de spiracula een witachtige lengtestreep; boven de spiracula soms een rij zwarte vlekjes met lichte kernen; kop bleek bruinachtig geel met zwarte tekening op de voorzijde.
Gelijkende soorten vlinder
Zie de peppel-orvlinder (T. ocularis), de eiken-orvlinder (Cymatophorina diluta), de lente-orvlinder (Achlya flavicornis) en de krakeling (Diloba caeruleocephala).
Bekijk de gedetailleerde verschillen met illustraties tussen de Tethea- en Cymatophorina-soorten.
Gelijkende soorten rups
Peppel-orvlinder (Tethea ocularis), tandjesuil (Sideridis turbida) en gele uil (Enargia paleacea).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).
Gelijkende soorten vlinder
Gelijkende soorten rups
Verspreiding
Zeldzaamheid
Vrij algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: kwetsbaar.
België
Vrij algemeen in het hele land.
De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).
Mondiaal
Heel Europa met uitzondering van delen van het Middelllandse Zeegebied (Corsica, Sardinië, Sicilië, Zuid-Spanje, Zuid-Italië, Zuid-Griekenland) tot bovenin Scandinavië. Naar het oosten via Siberië tot Oost-Azië en Japan. In het zuidoosten tot Klein-Azië en de Kaukasus.
Trends
Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
Habitat
Loofbossen en andere habitats met zowel oude ratelpopulieren als jonge opslag.
Actualiteiten
Ontdek meerBlijf op de hoogte
Ontvang vlindernieuwsWord donateur
Steun De Vlinderstichting
