bruine oogspanner Cyclophora quercimontaria

Familie
spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie
Sterrhinae / Cyclophora quercimontaria
Groep
Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(moeilijk tot zeer moeilijk te determineren)
Zeldzaamheid

Zeer zeldzaam. Een soort die slechts af en toe in het binnenland wordt waargenomen. RL: ernstig bedreigd.

Rode lijst
ernstig bedreigd

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 11-14 mm. Deze soort lijkt zeer sterk op de over het algemeen iets grotere en lichtere en meer geelachtig gekleurde gestippelde oogspanner (C. punctaria) en is op grond van de vleugelkenmerken hiervan nauwelijks te onderscheiden. De voor- en achtervleugel hebben eenzelfde, oranjebruine grondkleur met een dichte donkerrode bespikkeling en een dikke eveneens donkerrode middelste dwarslijn. Deze middelste dwarslijn buigt vlak bij de voorrand van de voorvleugel naar binnen af zodat hij daar loodrecht op uitkomt. Klik hier voor gedetailleerde verschillen met illustraties tussen C. quercimontaria, C. punctaria, C. ruficiliaria en C. porata.

Kenmerken rups

Ebert: De rupsen kenmerken zich door donkere vlekken op alle segmenten; deze vlekken komen niet voor bij de andere Cyclophora-soorten.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de gestippelde oogspanner (C. punctaria), de geelbruine oogspanner (C. ruficiliaria) en de eikenoogspanner (C. porata).

Bekijk de gedetailleerde verschillen met illustraties tussen bovenstaande soorten.

eikenoogspanner
Cyclophora porata
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

geelbruine oogspanner
Cyclophora ruficiliaria
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

gestippelde oogspanner
Cyclophora punctaria
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

Gelijkende soorten rups

De rupsen van de Cyclophora-soorten zijn zeer variabel. Per soort zijn er diverse (kleur)varianten: er zijn rupsen met een soort ‘zijstrepen’, er zijn vrijwel egale groene varianten en vrijwel egaal bruinoranjeachtige varianten.
De variant met zijstrepen van deze soort lijkt op gemarmerde oogspanner (Cyclophora pendularia), berkenoogspanner (Cyclophora albipunctata), gestippelde oogspanner (Cyclophora punctaria) en oranjerode oogspanner (Cyclophora puppillaria).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

gemarmerde oogspanner
Cyclophora pendularia
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

berkenoogspanner
Cyclophora albipunctata
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

gestippelde oogspanner
Cyclophora punctaria
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

oranjerode oogspanner
Cyclophora puppillaria
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

Vliegtijd en gedrag

In het buitenland: eind april-eind mei in één generatie; soms een partiële tweede generatie van eind juli-begin augustus. De vlinders komen op licht.

Levenscyclus

Overwintert met name als pop.

Waardplanten

In het buitenland: eik

Zeldzaamheid

Zeer zeldzaam. Een soort die slechts af en toe in het binnenland wordt waargenomen. RL: ernstig bedreigd.

België

Zeer zeldzaam. Historische waarnemingen uit Limburg en Luik; is sinds lang niet meer uit België gemeld.

Mondiaal

Van het Iberisch Schiereiland en Frankrijk via Midden-Europa tot de Baltische staten en Zuid-Scandinavië; in het zuiden van Italië tot de Balkan.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Duitse naam
Gelbroter Eichen-Gürtelpuppenspanner
Franse naam
l'Acidalie de Bastelberger
Synoniemen
Cosymbia quercimontaria, Ephyra quercimontaria
Toelichting Nederlandse naam

Oogspanners hebben alle een meer of minder duidelijk oog op de voorvleugels. Deze oogspanner heeft soms een bruine tint.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Cyclophora: kuklos is een ring en phoreo is dragen. De discale vlekken op de voorvleugels van een aantal soorten.

Auteursnaam en jaartal
(Bastelberger, 1897)

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

drievlekdwergspanner
Eupithecia trisignaria

dwarsbanddwergspanner
Eupithecia subumbrata

bruine heispanner
Selidosema brunnearia

schermbloemdwergspanner
Eupithecia tripunctaria

tweevlekspanner
Lomographa bimaculata

vroege walstrospanner
Colostygia multistrigaria

alle soorten uit deze familie