gewone spikkelspanner Ectropis crepuscularia

Een heel gewone soort, die van februari tot in november in twee of drie generaties vliegt, is de gewone spikkelspanner.
Familie
spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie
Ennominae / Ectropis crepuscularia
Groep
Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid

Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.

Rode lijst
niet bedreigd

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 15-22 mm. De grondkleur varieert van wit of bruinwit tot bruin of grijsbruin en de tekening is donkerbruin of grijsachtig. Opvallend is het donkerbruine 'vierkante' vlekje langs de buitenste van de centrale dwarslijnen: daarin zijn vaak twee donkere streepjes te zien die deel uitmaken van de adervork; boven de dwarslijn is deze ader vaak wit. Bij de achterrand van de voorvleugel bevinden zich twee donkere pijlvormige vlekjes. Verder is deze soort zeer variabel. Het vrouwtje heeft iets smallere vleugels en vlinders van de tweede generatie zijn veel kleiner en vaak lichter dan die van de voorjaarsgeneratie. De antennen zijn nooit geveerd.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de geringde spikkelspanner (Cleora cinctaria), de vierkantspikkelspanner (Paradarisa consonaria), de witvlekspikkelspanner (Parectropis similaria) en de ringspikkelspanner (Hypomecis punctinalis).

geringde spikkelspanner
Cleora cinctaria
GEOMETRIDAE: Ennominae

witvlekspikkelspanner
Parectropis similaria
GEOMETRIDAE: Ennominae

ringspikkelspanner
Hypomecis punctinalis
GEOMETRIDAE: Ennominae

vierkantspikkelspanner
Paradarisa consonaria
GEOMETRIDAE: Ennominae

Vliegtijd en gedrag

Februari-eind augustus in twee generaties; soms gevolgd door een kleine partiële derde generatie tot in november. De vlinders worden overdag soms rustend op boomstammen gevonden. Ze komen goed op licht.

Levenscyclus

Rups: april-begin september. De soort overwintert als pop in de grond.

Waardplanten

Diverse loofbomen en struiken. Ook op bijvoet.

Habitat

Vooral loofbossen; ook struwelen, parken en tuinen in bosachtige gebieden.

Zeldzaamheid

Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.

België

Algemeen in het hele land.

Mondiaal

Van het Iberisch Schiereiland via West- en Midden-Europa tot Oost-Azië, bovendien in Noord-Amerika; in het zuiden: van het westelijke Middellandse Zeegebied via de Balkan, Klein-Azië en de Kaukasus tot Kazachstan; in het noorden tot de poolcirkel.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
Small Engrailed
Duitse naam
Zackenbindiger Rindenspanner
Franse naam
la Boarmie crépusculaire , la Bi-ondulée
Oud Nederlandse naam
de nabestaande
Synoniemen
Boarmia crepuscularia, Tephrosia crepuscularia, Ectropis bistortata, Boarmia bistortata
Toelichting Nederlandse naam

De spikkelspanners hebben een grijze tot grijsbruine grondkleur met veel golvende dwarslijnen en veelal besprenkeld met donkerder spikkels.
Deze soort is in ons land de gewoonste spikkelspanner.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Ectropis: ektropos is wegdraaien, naar het sinusvormige verloop van de lijnen.
crepuscularia: crepusculum is schemering, de vliegtijd van de vlinder.
bistortata: bis- is twee keer en tortus is geweven, verwijzend naar de dubbele bocht in de postmediane lijn.

Auteursnaam en jaartal
(Denis & Schiffermüller, 1775)

Nieuws

Tijdschriften

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

grijze dwergspanner
Eupithecia subfuscata

getekende rozenspanner
Anticlea derivata

dunvlerkspanner
Lycia hirtaria

zwartvlekspikkelspanner
Menophra abruptaria

zomerbremspanner
Chesias rufata

gevlekte zomervlinder
Comibaena bajularia

alle soorten uit deze familie