iepenuil Cosmia diffinis

Familie
uilen (NOCTUIDAE)
Onderfamilie
Hadeninae / Cosmia diffinis
Groep
Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid

Zeer zeldzaam. Na 1980 is de soort slechts tweemaal waargenomen, nl. in Noord-Holland (1996) en Gelderland (1998).

Rode lijst
verdwenen

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 14-16 mm. Deze uil lijkt qua rusthouding en vleugeltekening sterk op de donkere iepenuil (C. affinis). Langs de voorrand van de roodachtig bruine voorvleugel bevinden zich vrij grote helderwitte vlekken die scherp afgetekend zijn.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de donkere iepenuil (C. affinis) en het maanuiltje (C. pyralina).

maanuiltje
Cosmia pyralina
NOCTUIDAE: Hadeninae

donkere iepenuil
Cosmia affinis
NOCTUIDAE: Hadeninae

Vliegtijd en gedrag

Begin juli-half augustus in één generatie. Vooral de mannetjes komen op licht, vaak al vroeg in de avond.

Levenscyclus

Rups: april-juni. De rups leeft tussen samengesponnen bladeren en zit graag op de uitlopers onderaan de stam van de waardplant. De rups is kannibalistisch, ook als er voldoende voedsel aanwezig is. De verpopping vindt plaats in een cocon in de strooisellaag. De soort overwintert als ei.

Waardplanten

Iep; volgroeide bomen hebben de voorkeur.

Habitat

Vooral bossen, kapvlakten en windsingels.

Zeldzaamheid

Zeer zeldzaam. Na 1980 is de soort slechts tweemaal waargenomen, nl. in Noord-Holland (1996) en Gelderland (1998).

België

Verdwenen. Historische meldingen uit Wallonië, maar na 1980 niet meer waargenomen.

Mondiaal

Lokaal in Midden- en Zuid-Europa; in het zuiden tot Zuid-Spanje, Zuid-Italië, Noord-Griekenland, Bulgarije en Zuid-Rusland. In het noorden tot Midden-Engeland, Zuid-Nederland en ongeveer tot de noordrand van het Middelgebergte met enkelingen in Denemarken en een geïsoleerde populatie op Gotland, Litouwen en verder tot de Zwarte Zee. Op de Balken komt diffinis voor samen met de gelijkende C. confinif (Herrich & Schäffer, 1849)( = rhodoptis, Boursin, 1962) en daarom zijn waarnemingen daar nog niet helemaal betrouwbaar.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
White-spotted Pinion
Duitse naam
Weissflecken-Ulmeneule
Franse naam
le Nacarat
Synoniemen
Calymnia diffinis
Toelichting Nederlandse naam

De (enige) waardplant van deze soort is de iep.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Cosmia: kosmios is gepast, netjes, naar het duidelijke uiterlijk van de soorten binnen dit genus. Deze naam werd al genoemd door Hübner in zijn Tentamen, 1806.
diffinis: met diffinis wordt aangegeven dat deze soort veel lijkt op affinis, maar er toch wel degelijk van verschilt. Deze woordconstructie, affinis/diffinis, gebruikte Linnaeus wel vaker.

Auteursnaam en jaartal
(Linnaeus, 1767)

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie uilen (NOCTUIDAE)

gele duinrietboorder
Photedes fluxa

zuidelijke stofuil
Hoplodrina ambigua

bruine bosbesuil
Xylena solidaginis

donkere aarduil
Spaelotis ravida

schilddrager
Subacronicta megacephala

lisdoddeboorder
Nonagria typhae

alle soorten uit deze familie