kleine blokspanner Pterapherapteryx sexalata

Familie: spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie: Larentiinae / Pterapherapteryx sexalata
Groep: Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid: Vrij zeldzaam. Komt verspreid over het hele land voor. RL: bedreigd.
Rode lijst: bedreigd

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder: Voorvleugellengte: 9-12 mm. Een kleine, fijn gebandeerde grijs met witte spanner met een opvallende grijze middenband en een aantal dunne roestbruine bandjes op de brede voorvleugel. De middenband is bij de binnenrand van de vleugel lichter van kleur en heeft in het midden een kleine maar duidelijke zwarte stip die dicht tegen de binnenzijde van de band ligt. Zie de lichte blokspanner (Lobophora halterata) voor de beschrijving van de afwijkende achtervleugel.
Gelijkende soorten vlinder: Zie de donkere ogentroostspanner (Perizoma bifaciata).; donkere ogentroostspanner
Perizoma bifaciata
GEOMETRIDAE: Larentiinae
Gelijkende soorten rups: Gele agaatspanner (Gandaritis pyraliata), blauwrandspanner (Plemyria rubiginata) en lichte blokspanner (Lobophora halterata).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).; gele agaatspanner
Gandaritis pyraliata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

blauwrandspanner
Plemyria rubiginata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

lichte blokspanner
Lobophora halterata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

Vliegtijd en gedrag: Begin mei-eind augustus in één generatie; soms een kleine tweede generatie. De vlinders vliegen in de schemering rond wilgen en komen op licht.
Levenscyclus: Rups: augustus-september. De soort overwintert als pop in de strooisellaag of onder mos.
Waardplanten: Wilg.
Habitat: Vochtige loofbossen, struwelen en moerasachtige gebieden.; moerassen

struwelen

vochtige loofbossen

Zeldzaamheid: Vrij zeldzaam. Komt verspreid over het hele land voor. RL: bedreigd.
België: In Vlaanderen vrij zeldzaam, maar wijdverbreid ten oosten van de lijn Antwerpen-Brussel; zeldzamer in Oost-Vlaanderen en grotendeels ontbrekend in West-Vlaanderen. In Wallonië zeldzaam, maar wijdverbreid ten zuiden van Samber en Maas.
Mondiaal: Van Spanje, via Frankrijk en de Britse eilanden en via Midden- en Oost-Europa tot Siberië; in het noorden tot in Noord-Scandinavië in het zuiden tot de zuidrand van de Alpen.
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016

Engelse naam

Small Seraphim

Duitse naam

Kleiner Lappenspanner

Franse naam

la Phalène à six ailes

Synoniemen

Mysticoptera sexalata, Lobophora sexalata, Pterapherapteryx sexalisata, Lobophora sexalisata, Mysticoptera sexalisata

Toelichting Nederlandse naam

De blokspanners hebben donkere aders en dwarslijnen die samen op de voorvleugels een blokkenpatroon vormen.
Van de blokspanners is dit ongetwijfeld de kleinste.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Pterapherapteryx: pteron is vleugel, phero is dragen en opnieuw pteron is vleugel, dus een vleugeldragende vleugel; naar de lob aan de vleugel van het mannetje, dat zou de derde vleugel moeten zijn. Waarschijnlijk bedoelde Curtis de uitspraak ptera-phera-pteryx.
sexalata: sex is zes en ala is een vleugel; dus met zes vleugels, inclusief de lobben aan de achtervleugels van het mannetje.

Auteursnaam en jaartal