walstrobandspanner Epirrhoe galiata

Diverse soorten walstro vormen de waardplant van de walstrobandspanner, een zeer zeldzame soort uit de duinen.
Familie
spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie
Larentiinae / Epirrhoe galiata
Groep
Nachtvlinder die zowel dagactief als nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(moeilijk tot zeer moeilijk te determineren)
Zeldzaamheid

Zeldzaam. Een soort waarvan de meeste waarnemingen langs de kust worden gedaan. RL: ernstig bedreigd.

Rode lijst
ernstig bedreigd

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 13-15 mm. Het belangrijkste kenmerk is de enigszins naar binnen gebogen voorrand van de voorvleugel, die bovendien smaller is en spitser toeloopt dan bij verwante soorten. De donkere grijsachtig blauw met bruine middenband is relatief breed en contrasteert sterk met de witte of grijsachtig witte grondkleur van de vleugel. De middenband heeft een onregelmatige, getande buitenrand met ongeveer halverwege een vrij brede uitstulping die soms ongelijk dubbel gepunt is. Veel exemplaren hebben een bleek zoomveld met een kleine, donkere vlek tegen de achterrand.

Kenmerken rups

Tot 25 mm; lang en slank; lichaam lichtbruin met zwarte stippen; rug met donkere middenstreep, flanken met donkerbruine lengtestreep; soms met donkere V-vlekken op de rugzijde van de laatste zes segmenten; onderzijde met een aantal donkere lengtestrepen; kop lichtbruin met een donkere V-vormige tekening.

Gelijkende soorten vlinder

De gewone bandspanner (E. alternata) heeft een andere vleugelvorm en de smallere middenband heeft een minder onregelmatige buitenrand; bovendien is de achtervleugel sterker getekend. Zie ook de zwartbandspanner (Xanthorhoe fluctuata).

gewone bandspanner
Epirrhoe alternata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

zwartbandspanner
Xanthorhoe fluctuata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

Gelijkende soorten rups

Bonte bandspanner (Epirrhoe tristata).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

bonte bandspanner
Epirrhoe tristata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

Vliegtijd en gedrag

Mei-begin juli in één generatie; soms een partiële tweede generatie van augustus tot september. De vlinders vliegen in de schemering en komen op licht. Ze kunnen ook overdag worden waargenomen.

Levenscyclus

Rups: juni-juli en september-oktober. De soort overwintert als pop in een cocon in de strooisellaag.

Waardplanten

Diverse soorten walstro.

Habitat

Vooral duinen; soms andere grazige plaatsen langs de kust en (kalk)graslanden in het binnenland.

Zeldzaamheid

Zeldzaam. Een soort waarvan de meeste waarnemingen langs de kust worden gedaan. RL: ernstig bedreigd.

België

Zeer zeldzaam. In Vlaanderen beperkt tot één locatie aan de kust. Ook in Wallonië zeer zeldzaam en beperkt tot Namen en Luxemburg.

Mondiaal

Noord-Afrika, het Iberisch Schiereiland, West- en Midden-Europa naar het oosten tot Rusland, in het noorden tot Midden-Scandinavië. De zuidelijke verbreiding: het Middellandse Zeegebied, de Balkan, Klein-Azië en de Kaukasus.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
Galium Carpet
Duitse naam
Breitbinden-Labkrautspanner
Franse naam
la Mélanthie du caille-lait
Synoniemen
Larentia galiata, Melanthia galiata, Cidaria galiata
Toelichting Nederlandse naam

De bandspanners hebben een bandtekening dwars over de vleugels.
De waardplanten van deze bansdpanner zijn walstro-soorten.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Epirrhoe: epirrhoe is een rivier, een overstroming. Dit verwijst naar de golflijnen op de vleugels.
galiata: Galium is het plantengeslacht walstro, de voedselplant van de rups.

Auteursnaam en jaartal
(Denis & Schiffermüller, 1775)

Actualiteiten

Ontdek meer

Tijdschriften

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

essenspanner
Ennomos fuscantaria

aangebrande spanner
Ligdia adustata

witbandspanner
Spargania luctuata

halvemaanvlinder
Selenia tetralunaria

scherphoekbandspanner
Euphyia unangulata

lindeherculesje
Selenia lunularia

alle soorten uit deze familie