wilgenhermelijnvlinder Furcula bifida

De wilgenhermelijnvlinder heeft voornamelijk populier als waardplant.

Familie: tandvlinders (NOTODONTIDAE)
Onderfamilie: Stauropinae / Furcula bifida
Groep: Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid: Vrij zeldzaam. Komt verspreid over het land voor.
Rode lijst: bedreigd

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder: Voorvleugellengte: 16-22 mm. Een wittige tandvlinder met op de voorvleugel een grove zwarte bestuiving en een brede grijze middenband, afgezet met dikke zwarte randen. De buitenrand van de middenband is meestal vloeiend, licht gebogen en bij de voorrand extra dik.
Kenmerken rups: Tot 40 mm; lichaam vrij dik, versmald naar het achtereind, dat in twee lange staarten uitloopt; lichaam helder groen met een purperachtig bruine, zadelvormige vlek op de rugzijde van de segmenten vier tot elf en een schildvormige vlek op de rugzijde van de segmenten een en twee; segment twee met een zeer klein bultje op de rug; kop donker purperachtig bruin.
Gelijkende soorten vlinder: De berkenhermelijnvlinder (F. bicuspis) is witter, heeft een donkerder en onregelmatiger middenband en is contrastrijker getekend. De kleine hermelijnvlinder (F. furcula) is kleiner en heeft minder opvallende donkere randen langs de middenband; de buitenrand van de middenband is vaak enigszins getand.; berkenhermelijnvlinder
Furcula bicuspis
NOTODONTIDAE: Stauropinae

kleine hermelijnvlinder
Furcula furcula
NOTODONTIDAE: Stauropinae
Gelijkende soorten rups: Hermelijnvlinder (Cerura vinula), witte hermelijnvlinder (Cerura erminea), berkenhermelijnvlinder (Furcula bicuspis) en kleine hermelijnvlinder (Furcula furcula).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).; hermelijnvlinder
Cerura vinula
NOTODONTIDAE: Stauropinae

berkenhermelijnvlinder
Furcula bicuspis
NOTODONTIDAE: Stauropinae

witte hermelijnvlinder
Cerura erminea
NOTODONTIDAE: Stauropinae

kleine hermelijnvlinder
Furcula furcula
NOTODONTIDAE: Stauropinae

Vliegtijd en gedrag: Half april-eind augustus in twee generaties. De vlinders komen op licht.
Levenscyclus: Rups: juni-september. De soort overwintert als pop in een stevige cocon tegen de bast van de waardplant.
Waardplanten: Vooral (ratel)populier, maar ook wilg.
Habitat: Bosranden en vochtige bossen en ook populierenaanplanten.; bosranden

loofbossen

vochtige loofbossen

Zeldzaamheid: Vrij zeldzaam. Komt verspreid over het land voor.
België: Zeldzaam, maar wijdverbreid in het hele land.
Mondiaal: Van het Iberisch schiereiland en de Noord-Afrikaanse kustlanden via heel Europa, inclusief de Britse eilanden, tot Siberië (Bajkalmeer). In het zuiden het hele Middellandse Zeegebied tot Turkije en de Kaukasus. Het grootste deel van Scandinavië hoort ook bij het areaal, zelfs nog boven de poolcirkel.
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016

Engelse naam

Poplar Kitten

Duitse naam

Kleiner Gabelschwanz

Franse naam

la Petit queue fourchue , la Dicranoure bifide

Oud Nederlandse naam

kleine hermelijnvlinder, tweestaart

Synoniemen

Harpyia bifida, Cerura bifida, Furcula hermelina

Toelichting Nederlandse naam

Een van de waardplanten, niet de enige en waarschijnlijk ook niet de belangrijkste, van de wilgenhermelijnvlinder is de wilg.
Voor een toelichting op de relatie met het zoogdiertje hermelijn zie Cerura erminea.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Furcula: furcula is een vorkje, naar de twee anale aanhangsels van de rups.
bifida: bifidus is gespleten in twee delen, naar de anale sprieten van de rups.

Auteursnaam en jaartal