duizendbladdwergspanner Eupithecia millefoliata

Familie
spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie
Larentiinae / Eupithecia millefoliata
Groep
Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(moeilijk tot zeer moeilijk te determineren)
Zeldzaamheid

Zeldzaam. Komt lokaal voor in de zuidelijke helft van het land. RL: ernstig bedreigd.

Rode lijst
ernstig bedreigd

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 12-13 mm. Een vrij grote, bruinachtig grijze dwergspanner. De voorvleugel is tamelijk spits en de voorrand is vrij recht tot vlak voor de vleugelpunt. Over de vleugel lopen vele enigszins golvende dwarslijntjes waarvan de lijn die vlak langs de middenstip loopt, met een scherpe hoek om deze middenstip heen slingert. In het zoomveld is een duidelijke witte golflijn aanwezig, die verdikt is bij de binnenrandhoek. De onderzijde van de vleugels is opvallend wit gebandeerd.

Kenmerken rups

16-18 mm. Lijf bleekbruin, donkerder aan de voor- en achterkant en met donkerbruine v's op de rug, het duidelijkst op de middensegmenten.

Gelijkende soorten vlinder

De lariksdwergspanner (E. lariciata) is kleiner en heeft een bredere voorvleugel; op de bovenkant van het borststuk ligt een kleine witte vlek. De grijze dwergspanner (E. subfuscata) is kleiner en heeft een minder spitse vleugelpunt. De meldedwergspanner (E. simpliciata) is soms ook grijsachtig, maar heeft een bredere minder spitse voorvleugel en een duidelijke, lichte brede dwarslijn en golflijn.

grijze dwergspanner
Eupithecia subfuscata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

lariksdwergspanner
Eupithecia lariciata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

meldedwergspanner
Eupithecia simpliciata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

Gelijkende soorten rups

De rupsen van de Eupithecia-soorten lijken veel op elkaar. Bij determinatie kan de waardplant een handig hulpmiddel zijn.

Vliegtijd en gedrag

Half juni-eind augustus in één generatie. De vlinders komen op licht.

Levenscyclus

Rups: augustus-november. De rups leeft op de bloemen en de zaden van de waardplant. De soort overwintert als pop in de strooisellaag.

Waardplanten

Duizendblad.

Habitat

Open verwaarloosde grond in kustgebieden en in de duinen; ook wegbermen en ruige graslanden.

Zeldzaamheid

Zeldzaam. Komt lokaal voor in de zuidelijke helft van het land. RL: ernstig bedreigd.

België

Zeer zeldzaam in het hele land. Vroeger bekend uit alle provincies, maar gedocumenteerde, recente meldingen ontbreken.

Mondiaal

Lokaal van West-Europa inclusief Engeland via Midden- en Oost-Europa tot in Siberië. Noord-Zuid: Zuid-Scandinavië en de Middellandse Zeelanden, oostelijk tot Klein-Azië.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
Yarrow Pug
Duitse naam
Trockenrasen-Schafgarben-Blütenspanner
Franse naam
l'Eupithécie du millefeuille
Toelichting Nederlandse naam

Alle soorten uit het Genus Eupithecia plus nog een aantal andere kleine spanners zijn samengebracht onder de groepsnaam dwergspanner.
Duizendblad is de (enige) waardplant van deze dwergspanner.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Eupithecia: eu is goed, goedig en pithex, pithekos is een dwerg. De vlinders hebben een aantrekkelijk uiterlijk en zijn klein. Haworth schrijft: mooie vlinders, als ze rusten zien ze er prachtig uit: de vleugels gespreid en vlak, elegant gedrukt tegen de ondergrond; eigenlijk helemaal ontworpen om ze in vlinderkasten te verzamelen.
Millefoliata: Achilea millefolium is gewoon duizendblad, de voedselplant van de rups.

Auteursnaam en jaartal
Rössler, 1866

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

bruine vierbandspanner
Xanthorhoe spadicearia

wit spannertje
Asthena albulata

lariksdwergspanner
Eupithecia lariciata

v-dwergspanner
Chloroclystis v-ata

rouwrandspanner
Lycia zonaria

cipresdwergspanner
Eupithecia phoeniceata

alle soorten uit deze familie