gewone gouduil Xanthia icteritia

Familie

uilen (NOCTUIDAE)

Zeldzaamheid

Algemeen. Komt verspreid over het land voor. RL: kwetsbaar.

Rode lijst

kwetsbaar

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Eind juli-eind oktober in één generatie. De vlinders komen zowel op licht als op smeer en bezoeken overrijpe bramen en bloemen van klimop.

Levenscyclus

Rups: maart-juni. De rups leeft in de katjes van de waardplant; eerst wanneer deze nog aan een tak hangen, later op de grond nadat ze zich met het katje hebben laten vallen. De rups maakt een cocon in de grond en verpopt zich daarin ongeveer zes weken later. De eieren worden dicht bij de knoppen op een tak van de waardplant afgezet; de soort overwintert als ei.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Sallow

Duitse naam

Bleich-Gelbeule

Franse naam

la Cosmie roussâtre , la Xanthie cirée

Oud Nederlandse naam

gewone katjesuil, gouduil

Synoniemen

Cirrhia icteritia, Xanthia fulvago, Cosmia fulvago, Xanthia cerago

Meer

Toelichting Nederlandse naam

De gouduilen hebben een geelachtige (gouden) grondkleur.
Deze gouduil is tamelijk gewoon en verbreid in ons land.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Xanthia: xanthos is geel, naar de overwegend geelachtige kleuren van de soorten binnen dit genus. Ochsenheimer nam deze naam over uit Hübner's Tentamen (1806).
icteritia: ikteros is geelzucht, naar de gele voorvleugel. Zie ook bij E. icterata.

Auteursnaam en jaartal

(Hufnagel, 1766)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 14-17 mm. De voorvleugel is enigszins hoekig van vorm en heeft een vrij spitse vleugelpunt met een klein uitstekend puntje. De vleugel is geel of oranjegeel met een roze- of roodachtig bruine tot donkerbruine tekening; de uitgebreidheid en de intensiteit van de tekening zijn uitermate variabel. Meestal bestaat het patroon op de voorvleugel uit een smalle onregelmatige dwarsband in het wortelveld en een bredere onvolledige band op de grens van het midden- en zoomveld. Soms is de vleugel gemarmerd of zijn vage dwarslijnen te zien. De donkere vlek in de binnenste lob van de niervlek, met daarin vaak een witte stip, is altijd aanwezig. Soms komen zeer lichte, vrijwel ongetekende exemplaren voor.

Kenmerken rups

Tot 30 mm; lichaam roodachtig bruin tot purperachtig bruin; over de rug een lichtbruine of witachtige middenstreep, die zwartgezoomd en soms tot een rij bleke vlekjes gebroken is; de flanken zijn boven de spiracula donkerder dan de rug, maar onder de spiracula lichter; onderzijde lichtgrijs; kop klein, roodachtig bruin.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de wilgengouduil (X. togata), de iepengouduil (X. gilvago) en de gele uil (Enargia paleacea).

Gelijkende soorten rups

Wilgengouduil (Xanthia togata), saffraangouduil (Tiliacea aurago) en iepengouduil (Xanthia gilvago).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Gelijkende soorten vlinder

Gelijkende soorten rups

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Habitat

Loofbossen, struwelen, moerassen, heiden en andere plaatsen waar de waardplant groeit; ook tuinen.

Planten

Wilg en populier; later ook diverse kruidachtige planten, waaronder zuring.

Waardplant

Populier
Populus

Zuring
Rumex

Wilg
Salix

Nieuws

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie uilen (NOCTUIDAE)

Alle soorten uit deze familie