drievlekdwergspanner Eupithecia trisignaria

Familie
spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie
Larentiinae / Eupithecia trisignaria
Groep
Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(moeilijk tot zeer moeilijk te determineren)
Zeldzaamheid

Zeldzaam. Komt verspreid over het land lokaal voor. RL: gevoelig.

Rode lijst
gevoelig

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 10-11 mm. Langs de voorrand van de voorvleugel bevinden zich twee duidelijke donkerbruine vlekjes aan weerskanten van de middenstip. Deze vlekjes zijn bijna net zo groot en donker als de middenstip zelf en vormen daarmee een groepje van drie donkere vlekjes; bij sommige exemplaren zijn ze echter nauwelijks zichtbaar. De voorvleugel is tamelijk afgerond en vrij gelijkmatig van kleur. De lichte golflijn is vaak slechts vaag zichtbaar.

Kenmerken rups

17-18 mm. Lijf dofgroen met donkerder groene ruglijn en subdorsale lijnen, een witachtige lijn net onder de stigma's en een zwarte kop.

Gelijkende soorten vlinder

De kruiskruiddwergspanner (E. expallidata) heeft drie of vier vlekjes langs de voorrand. De egale dwergspanner (E. absinthiata), de hopdwergspanner (E. assimilata) en de gewone dwergspanner (E. vulgata) hebben een witte vlek in de binnenrandhoek. Lijkt ook enigszins op de eppedwergspanner (E. selinata). Zie ook de klokjesdwergspanner E. denotata.

eppedwergspanner
Eupithecia selinata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

hopdwergspanner
Eupithecia assimilata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

gewone dwergspanner
Eupithecia vulgata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

kruiskruiddwergspanner
Eupithecia expallidata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

klokjesdwergspanner
Eupithecia denotata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

egale dwergspanner
Eupithecia absinthiata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

Gelijkende soorten rups

De rupsen van de Eupithecia-soorten lijken veel op elkaar. Bij determinatie kan de waardplant een handig hulpmiddel zijn.

Vliegtijd en gedrag

Begin juni-eind augustus in één, soms twee generaties. De vlinders komen op licht; verder worden ze vrijwel niet gezien.

Levenscyclus

Rups: augustus-oktober. De soort overwintert als pop in de strooisellaag.

Waardplanten

Schermbloemigen zoals engelwortel, wilde peen en berenklauw.

Habitat

Moerassen, natte graslanden, wegbermen en vochtige bospaden.

Zeldzaamheid

Zeldzaam. Komt verspreid over het land lokaal voor. RL: gevoelig.

België

Zeldzaam, maar wijdverbreid in bosachtige gebieden in het hele land.

Mondiaal

Van Spanje, Frankrijk en de Britse eilanden via heel Midden-Europa tot Rusland en Siberië. Noord-Zuid: van Centraal-Scandinavië tot de zuidrand van de Alpen.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
Triple-spotted Pug
Duitse naam
Bergwald-Doldengewächs-Blütenspanner
Franse naam
l'Eupithécie trisignée
Synoniemen
Tephroclystia trisignaria
Toelichting Nederlandse naam

Alle soorten uit het Genus Eupithecia plus nog een aantal andere kleine spanners zijn samengebracht onder de groepsnaam dwergspanner.
Langs de voorrand van de voorvleugel van deze dwergspanner zijn vaak drie zwarte vlekken te onderscheiden. Ook de Latijnse soortnaam verwijst naar deze vlekken.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Eupithecia: eu is goed, goedig en pithex, pithekos is een dwerg. De vlinders hebben een aantrekkelijk uiterlijk en zijn klein. Haworth schrijft: mooie vlinders, als ze rusten zien ze er prachtig uit: de vleugels gespreid en vlak, elegant gedrukt tegen de ondergrond; eigenlijk helemaal ontworpen om ze in vlinderkasten te verzamelen.
Trisignaria: tri is drie en signum is een teken; de zwarte discale stip en de twee zwarte wolkjes aan de costa, overblijfsels van de twee dwarslijnen.

Auteursnaam en jaartal
Herrich-Schäffer, 1848

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

variabele spikkelspanner
Alcis repandata

Prunusspanner

prunusspanner
Aleucis distinctata

iepenvenusje
Venusia blomeri

drievlekdwergspanner
Eupithecia trisignaria

vierbandspanner
Xanthorhoe ferrugata

boterbloempje
Pseudopanthera macularia

alle soorten uit deze familie