gewone breedvleugeluil Diarsia rubi

Familie
uilen (NOCTUIDAE)
Onderfamilie
Noctuinae / Diarsia rubi
Groep
Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid

Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: gevoelig.

Rode lijst
gevoelig

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 12-16 mm. De voorvleugel is licht of donker rozeachtig bruin met een roodachtig bruine of donkerbruine bandering en bestuiving; het gedeelte tussen de ringvlek en de niervlek is altijd donkerder. Tussen de ringvlek en de binnenrand van de vleugel bevindt zich een kleine zwarte stip. De buitenste dwarslijn is aan de buitenzijde afgezet met een zeer donkere lijn die geleidelijk overgaat in een lichtere zone tot aan de golflijn; vaak zijn in deze zone de aders zwak donker bestoven. Vlinders van de tweede generatie zijn over het algemeen kleiner en donkerder.

Gelijkende soorten vlinder

De moerasbreedvleugeluil (D. dahlii) heeft een bredere voorvleugel met een sterk gebogen voorrand. De vierkantvlekuil (Xestia xanthographa) is groter, heeft langere vleugels en mist de zwarte stip tussen ringvlek en binnenrand. Zie ook de variabele breedvleugeluil (D. mendica) en de trapeziumuil (Xestia ditrapezium).

variabele breedvleugeluil
Diarsia mendica
NOCTUIDAE: Noctuinae

trapeziumuil
Xestia ditrapezium
NOCTUIDAE: Noctuinae

moerasbreedvleugeluil
Diarsia dahlii
NOCTUIDAE: Noctuinae

vierkantvlekuil
Xestia xanthographa
NOCTUIDAE: Noctuinae

Gelijkende soorten rups

Haarbos (Ochropleura plecta).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

haarbos
Ochropleura plecta
NOCTUIDAE: Noctuinae

Vliegtijd en gedrag

Begin mei-eind september in twee generaties; in gunstige jaren een partiële derde generatie tot in oktober. De vlinders komen zowel op licht als op smeer en bezoeken bloemen van onder andere kruiskruid.

Levenscyclus

Rups: juni-juli en september-april. De rups foerageert ´s nachts en verbergt zich overdag in de strooisellaag; verpopt zich in de grond. De soort overwintert als rups op de grond.

Waardplanten

Diverse kruidachtige planten, waaronder paardenbloem, zuring, weegbree en vingerhoedskruid.

Habitat

Vochtige bossen, natte weilanden en moerasachtige plaatsen; soms ook tuinen.

Zeldzaamheid

Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: gevoelig.

België

Vrij algemeen in het hele land. Lokaal in hoge aantallen.

Mondiaal

Noord-, Midden- en het noorden van Zuid-Europa. Naar het noorden tot Shetland en Scandinavië tot boven de poolcirkel. Naar het zuiden Noord-Spanje, Noord-Italië, Kroatië en Bulgarije. In Azië gemeld uit Rusland (naar het oosten tot Kamtsjatka maar niet in het Amoer/Oessoeri-gebied) en uit Midden-Azië maar daar is de scheiding met D. florida nog niet duidelijk.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
Small Square-spot
Duitse naam
Rötliche Erdeule
Franse naam
la Noctulelle belle
Synoniemen
Agrotis rubi, Rhyacia rubi, Noctua bella
Toelichting Nederlandse naam

De vlinders van het Genus Diarsia hebben brede voorvleugels. In rust valt dat niet zo sterk op omdat beide vleugels ver over elkaar heen gevouwen worden.
Diarsia rubi is in ons land een gewone vlinder die verspreid over het hele land voorkomt.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Diarsia: diarsis is een opstanding. De betekenis daarvan is niet duidelijk. Hübner geeft geen uitleg. Er zou een verband mogelijk zijn met een haarpluimpje op het anale deel van het mannetje en dat zou soms rechtop komen te staan.
rubi: rubus is het plantengeslacht braam. Deze soort is zeer polyfaag, maar zit zelden of nooit op braam.

Auteursnaam en jaartal
(Vieweg, 1790)

Actualiteiten

Ontdek meer

Tijdschriften

Soorten uit dezelfde familie uilen (NOCTUIDAE)

gevlamde uil
Actinotia polyodon

drietand
Acronicta tridens

donker brandnetelkapje
Abrostola triplasia

bruine essenuil
Lithophane semibrunnea

schijn-piramidevlinder
Amphipyra berbera

zwartvlekwinteruil
Conistra rubiginosa

alle soorten uit deze familie