gewone silene-uil Hadena bicruris

Familie: uilen (NOCTUIDAE)
Onderfamilie: Hadeninae / Hadena bicruris
Groep: Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid: Vrij zeldzaam. Komt verspreid over het land voor. RL: niet bedreigd.
Rode lijst: niet bedreigd

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder: Voorvleugellengte: 14-17 mm. De voorvleugel is tamelijk breed en heeft een grijsachtig bruine kleur met een fijne strokleurige tekening en een grote donkere tapvlek. De witachtig omrande ringvlek en niervlek zijn met hun binnenste uiteinden naar elkaar toe gericht en vormen bijna een V, waarvan de punt in de richting van de binnenrand van de vleugel wijst; beide vlekken staan vrijwel nooit werkelijk met elkaar in verbinding. De ringvlek is tamelijk langgerekt.
Kenmerken rups: Tot 35 mm; lichaam okerkleurig bruin met een rij zwartachtige, V-vormige vlekken over de rug en een zwartachtige lengteband over de spiracula; kop lichtbruin met donkerbruine tekening.
Gelijkende soorten vlinder: Zie de gevorkte silene-uil (Sideridis rivularis) en de variabele silene-uil (H. perplexa).; variabele silene-uil
Hadena perplexa
NOCTUIDAE: Hadeninae

gevorkte silene-uil
Sideridis rivularis
NOCTUIDAE: Hadeninae
Gelijkende soorten rups: Gevorkte silene-uil (Sideridis rivularis), witband-silene-uil (Hadena compta) en gevlekte silene-uil (Hadena confusa).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).; gevlekte silene-uil
Hadena confusa
NOCTUIDAE: Hadeninae

witband-silene-uil
Hadena compta
NOCTUIDAE: Hadeninae

gevorkte silene-uil
Sideridis rivularis
NOCTUIDAE: Hadeninae

Vliegtijd en gedrag: Eind april-eind september in twee, soms drie generaties. De vlinders komen zowel op licht als op smeer en bezoeken bloemen. Overdag rusten ze in de vegetatie.
Levenscyclus: Rups: juni-oktober. De jonge rups leeft in de zaaddozen van de waardplant; grotere rupsen foerageren alleen ´s nachts en verlaten overdag de waardplant om zich dicht bij de grond te verbergen. De soort overwintert als pop in een cocon in de grond.
Waardplanten: Dagkoekoeksbloem, nachtkoekoeksbloem en andere silenesoorten; in tuinen ook duizendschoon.
Habitat: Tuinen, wegbermen, akkerranden, struwelen, bossen, duinen en andere plaatsen langs de kust.; akkerranden

bossen

duinen

grazige ruigten

struwelen

tuinen

wegbermen

Zeldzaamheid: Vrij zeldzaam. Komt verspreid over het land voor. RL: niet bedreigd.
België: Zeldzaam, maar mogelijk algemener dan aangenomen. Wijdverbreid in het hele land; lokaal talrijk.
Mondiaal: Noord-Afrika (Marokko, Algerije), het Iberisch schiereiland, Frankrijk en de Benelux tot de Britse eilanden in het westen en de 64e breedtegraad in het noorden. Bicruris is een atlantisch-mediterraan faunaelement. De oostelijke grens loopt dwars door Midden-Europa maar is nog onvoldoende bekend. Er is overlapping met de westgrens van H. capsincola, een mongools faunaelement. Op een aantal plaatsen zullen beide voorkomen (Hacker, 1996).
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016

Engelse naam

The Lychnis

Duitse naam

Lichtnelkeneule

Franse naam

la Noctuelle capsulaire

Oud Nederlandse naam

brandende liefde-uil

Synoniemen

Harmodia bicruris, Hadena capsincola, Dianthoecia capsincola, Mamestra capsincola

Toelichting Nederlandse naam

De rups leeft onder meer van anjerzaden.
Dit is een vrij gewone soort en van de silene-uilen mogelijk de gewoonste.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Hadena: hades is de onderwereld. Schrank vertaald 'Trübeule' met 'moping owl' (kniezende uil). Deze naam had aanvankelijk de status van een familienaam.
bicruris: bi- is twee en crus, cruris is de poot. Dit wijst op de verlenging van zowel de ronde als de niervlek met een poot tot tegen de costa.

Auteursnaam en jaartal