hennepnetelspanner Perizoma alchemillata

Onder andere gewone hennepnetel en bosandoorn zijn de waardplanten van de hennepnetelspanner.

Familie: spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie: Larentiinae / Perizoma alchemillata
Groep: Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid: Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.
Rode lijst: niet bedreigd

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder: Voorvleugellengte: 9-11 mm. Lijkt op de koekoeksbloemspanner (P. affinitata), maar is kleiner. Op de grijsachtig donkerbruine voorvleugel bevindt zich een smalle witachtige dwarsband met halverwege de binnenrand een dubbele inkeping. Dichter naar de vleugelwortel ligt nog een lichte, vaak nauwelijks zichtbare, dwarsband. Over de achtervleugel loopt een vage middenband.
Gelijkende soorten vlinder: Zie de koekoeksbloemspanner (P. affinitata).; koekoeksbloemspanner
Perizoma affinitata
GEOMETRIDAE: Larentiinae
Gelijkende soorten rups: De rupsen van de Perizoma-soorten lijken op elkaar. De waardplant kan behulpzaam zijn bij de determinatie.
N.B.: vergelijk ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen en het habitat.; silenespanner
Perizoma flavofasciata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

koekoeksbloemspanner
Perizoma affinitata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

donkere ogentroostspanner
Perizoma bifaciata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

ogentroostspanner
Perizoma blandiata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

ratelaarspanner
Perizoma albulata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

pijlkruidspanner
Mesotype didymata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

Vliegtijd en gedrag: Half mei-eind augustus in één generatie, in gunstige jaren een partiële tweede generatie van eind september-begin oktober. De vlinders vliegen vanaf de schemering en komen goed op licht. Overdag kunnen ze opgejaagd worden uit de omgeving van de waardplant.
Levenscyclus: Rups: juli-oktober. De rups leeft tussen samengesponnen kelkbladen van de waardplant. De soort overwintert als pop in de grond.
Waardplanten: Gewone hennepnetel; soms bosandoorn en andere planten.
Habitat: Open bossen, brede bospaden, struwelen, landwegen, ruige graslanden, verwaarloosde stukken grond en tuinen in het buitengebied.; bospaden

bossen

ruige graslanden

stedelijke omgeving

struwelen

tuinen

Zeldzaamheid: Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.
België: Algemeen in het hele land. Lokaal soms talrijk.
Mondiaal: Naar het oosten tot West-Siberië en via de Kaukasus tot Klein-Azië en heel Europa tot het Iberisch Schiereiland. In het Middellandse Zeegebied Italië, Griekenland en de meeste eilanden; in het noorden tot IJsland en Noord-Amerika.
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016

Engelse naam

Small Rivulet

Duitse naam

Hohlzahn-Kapselspanner

Franse naam

la Mélanippe coupée

Synoniemen

Larentia alchemillata, Cidaria alchemillata, Melanippe alchemillata, Melanippe rivulata

Toelichting Nederlandse naam

Gewone hennepnetel is de voornaamste waardplant van deze spannersoort.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Perizoma: perizoma is een gordel, peri is rond en soma is het lichaam. Vanwege de gelijkenis met een gordel of met gordels die de lijnen op de vleugels vormen als deze opgevouwen zijn.
alchemillata: Alchemilla is het plantengeslacht vrouwenmantel, hetgeen niet de correcte waardplant is.

Auteursnaam en jaartal