hoogveenaarduil Coenophila subrosea

Familie: uilen (NOCTUIDAE)
Onderfamilie: Noctuinae / Coenophila subrosea
Groep: Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (moeilijk tot zeer moeilijk te determineren)
Zeldzaamheid: Zeer zeldzaam. Er zijn slechts enkele recente waarnemingen in Limburg.
Rode lijst: incidenteel

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder: Voorvleugellengte: 17-22 mm. Een goed herkenbare uil. De vrij brede voorvleugel is meestal rozeachtig met een grijze of bruinachtige tint. Vanaf de binnenste dwarslijn loopt via de ringvlek tot aan de niervlek een zwartachtig balkje, dat deel uitmaakt van een breder uitlopend, meestal donker vlak waarin beide uilvlekken zijn opgenomen. De achtervleugel heeft een donkere zone langs de achterrand. Het mannetje heeft geveerde antennen.
Kenmerken rups: Tot 35 mm; lichaam roze met over de rug een brede, zwart en purperachtig grijze band met daarin een geelachtig witte middenstreep en aan weerszijden daarvan een witte lengtestreep; op de flanken een brede, crèmewitte lengteband, die langs de boven- en onderzijde door een zwarte of purperachtig grijze lengteband wordt begrensd; kop bleek rozeachtig bruin met donkerder tekening.
Gelijkende soorten vlinder: Bij de variabele breedvleugeluil (Diarsia mendica) en de bruine breedvleugeluil (Diarsia brunnea) bevindt zich naast de ringvlek een zwarte stip op de voorvleugel. De variabele breedvleugeluil is bovendien kleiner en heeft een meer gehoekte voorvleugel. De bruine breedvleugeluil heeft een effen grijze achtervleugel en het mannetje heeft geen geveerde antennen. De trapeziumuil (Xestia ditrapezium) en de driehoekuil (Xestia triangulum) hebben een zwarte vlek op de plaats waar de golflijn de voorrand raakt. Zie ook de veelhoekaarduil (Opigena polygona).; bruine breedvleugeluil
Diarsia brunnea
NOCTUIDAE: Noctuinae

variabele breedvleugeluil
Diarsia mendica
NOCTUIDAE: Noctuinae

trapeziumuil
Xestia ditrapezium
NOCTUIDAE: Noctuinae

veelhoekaarduil
Opigena polygona
NOCTUIDAE: Noctuinae

driehoekuil
Xestia triangulum
NOCTUIDAE: Noctuinae

Vliegtijd en gedrag: Juli-augustus in één generatie. De vlinders komen op licht en vooral de vrouwtjes komen op smeer. Soms worden ze rustend aangetroffen op pitrus.
Levenscyclus: Rups: september-juli. De soort overwintert als rups, die tijdens zachte winterdagen doorgaat met foerageren. De verpopping vindt plaats in een zijden spinsel tussen verticale stengels.
Waardplanten: Wilde gagel en bosrank; in gevangenschap ook wilg.
Habitat: Moerassen en hoogveen.; hoogveen

moerassen

Zeldzaamheid: Zeer zeldzaam. Er zijn slechts enkele recente waarnemingen in Limburg.
België: Deze soort is (nog) niet in België waargenomen.
Mondiaal: Europa: de zuidelijke helft van Scandinavië, de Baltische staten, Wit-Rusland, Noord-Rusland tot de Oeral, Noord-Polen, Noord-Duitsland (Heinicke, 1993) en een vangst uit 1958 in Nederland. Zuidelijker sterk verbrokkeld. In Azië van Siberië oostelijk tot Sachalin, het Amoer- en Oessoeri-gebied, Mongolië, Noord-China, Korea en Noord-Japan. In Canada en het noorden van de VS de soort C. opacifrons (Grote, 1878) die vroeger een ssp. was van subrosea (Kononenko, Lafontaine & Mikkola 1989).
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016

Engelse naam

Rosy Marsh Moth

Duitse naam

Hochmoor-Bodeneule

Franse naam

la Noctulelle de l'andromède

Synoniemen

Eugraphe subrosea, Rhyacia subrosea, Agrotis subrosea

Toelichting Nederlandse naam

Deze aarduil is gebonden aan moerassen en hoogveengebieden. Dat de rups op of in de grond zou leven is waarschijnlijk afkomstig van de Duitse soortnaam.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam