kleine zomervlinder Hemithea aestivaria

De kleine zomervlinder heeft een geblokte franje en één uitsteeksel aan de achtervleugel.
Familie
spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie
Geometrinae / Hemithea aestivaria
Groep
Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid

Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.

Rode lijst
niet bedreigd

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 14-17 mm. De combinatie van de golvende dwarslijnen, de geblokte franje en het uitsteeksel aan de achtervleugel is kenmerkend.

Kenmerken rups

Tot 23 mm; lang en dun; lichaamsoppervlak ruw, geelachtig groen en getooid met roodachtig bruine, V-vormige tekeningen over de rug; het eerste segment van de thorax draagt een paar uitsteeksels gelijk aan die van de diepingesneden kop. Er is ook een bruine vorm met witte tekening op de rug.

Gelijkende soorten vlinder

De geblokte zomervlinder (Thalera fimbrialis) heeft twee uitsteeksels aan de achtervleugel.

Bekijk de gedetailleerde verschillen met illustraties tussen de beide soorten.

geblokte zomervlinder
Thalera fimbrialis
GEOMETRIDAE: Geometrinae

Gelijkende soorten rups

Smaragdgroene zomervlinder (Chlorissa viridata), geblokte zomervlinder (Thalera fimbrialis), melkwitte zomervlinder (Jodis lactearia), tere zomervlinder (Hemistola chrysoprasaria) en spaansgroene zomervlinder (Jodis putata).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

spaansgroene zomervlinder
Jodis putata
GEOMETRIDAE: Geometrinae

tere zomervlinder
Hemistola chrysoprasaria
GEOMETRIDAE: Geometrinae

melkwitte zomervlinder
Jodis lactearia
GEOMETRIDAE: Geometrinae

smaragdgroene zomervlinder
Chlorissa viridata
GEOMETRIDAE: Geometrinae

geblokte zomervlinder
Thalera fimbrialis
GEOMETRIDAE: Geometrinae

Vliegtijd en gedrag

Half mei-begin augustus in één generatie; soms een zeer partiële tweede generatie in september. De vlinders vliegen vanaf de schemering en komen meestal in kleine aantallen op licht. In het donker bezoeken ze bloemen zoals die van wilde liguster en akkerdistel.

Levenscyclus

Rups: juni-eind mei. De soort overwintert als jonge rups en verpopt zich tussen de bladeren van de waardplant.

Waardplanten

Diverse loofbomen en struiken, waaronder walnoot. In Finland ook op ribes en lijsterbes.

Habitat

Bossen en struwelen op heiden of graslanden; ook parken en tuinen.

Zeldzaamheid

Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.

België

Algemeen in het hele land.

Mondiaal

Van het Iberisch Schiereiland via West- en Midden-Europa inclusief de Britse eilanden via de gematigde (Aziatische) zone tot Japan en Noord-Amerika. In het noorden de kusten van Zuid-Scandinavië. In Finland beschouwd als soort die zich uitbreidt (Kaisila 1962). In het zuiden het Middellandse Zeegebied en Klein-Azië tot Iran.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
Common Emerald
Duitse naam
Gebüsch-Grünspanner
Franse naam
la Phalène sillonnée
Synoniemen
Hemithea strigata, Nemoria strigata
Toelichting Nederlandse naam

Kleine zomervlinder is een al lang bestaande naam die al gebruikt wordt door Ter Haar in 'Onze vlinders' (begin vorige eeuw). Deze soort is echter zeker niet de kleinste zomervlinder.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Hemithea: Hemitheos is een halfgod.
aestivaria: aestivus is behorend tot de zomer. Verwijzend naar de vliegtijd. Mogelijk ook betrekking hebbend op de groen kleur van de vleugels, de kleur van de zomer.

Auteursnaam en jaartal
(Hübner, 1789)

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

geveerde walstrospanner
Nebula salicata

bosspanner
Scopula immutata

heidedwergspanner
Eupithecia satyrata

zomerbremspanner
Chesias rufata

gerande spanner
Lomaspilis marginata

wilgendwergspanner
Eupithecia tenuiata

alle soorten uit deze familie