oranje bremspanner Isturgia limbaria

De oranje bremspanner vliegt bij zonnig weer en rust met de vleugels naar elkaar toe gevouwen.
Familie
spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie
Ennominae / Isturgia limbaria
Groep
Nachtvlinder die dagactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(goed tot redelijk goed te determineren)
Zeldzaamheid

Zeldzaam. Komt verspreid over het land lokaal voor, vooral op de zandgronden. RL: ernstig bedreigd.

Rode lijst
ernstig bedreigd

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 13-15 mm. Zowel het mannetje als het vrouwtje hebben oranjegele vleugels met een chocoladebruine zoom, die bij het vrouwtje iets minder duidelijk is. De op de voor- en achtervleugel aanwezige bruine bestuiving kan variëren, waardoor sommige exemplaren meer bruingrijs van kleur zijn. De vleugels hebben enigszins afgeronde punten. In rust worden de vleugels boven de rug naar elkaar toe gevouwen zoals bij dagvlinders en wordt de groenbruine onderzijde van de achtervleugel met de sterke spikkeling en de witte strepen zichtbaar. Het mannetje heeft geveerde antennen.

Kenmerken rups

Tot 24 mm; lichaam groen of bruin met over de rug een donkere middenstreep met aan weerszijden lichte lengtestrepen; over de spiracula een zwartgezoomde gele lengtestreep; kop groen of bruin.

Gelijkende soorten rups

Klaverspanner (Chiasmia clathrata) en boterbloempje (Pseudopanthera macularia).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

klaverspanner
Chiasmia clathrata
GEOMETRIDAE: Ennominae

boterbloempje
Pseudopanthera macularia
GEOMETRIDAE: Ennominae

Vliegtijd en gedrag

Half april-half augustus in twee generaties. De vlinders vliegen bij zonnig weer en worden soms opgejaagd van de waardplant.

Levenscyclus

Rups: juni en oktober. De pop overwintert in de grond, soms meerdere jaren achter elkaar.

Waardplanten

Brem.

Habitat

Zonnige plaatsen in bosachtige gebieden, heiden, schrale graslanden, spoordijken en duinen.

Zeldzaamheid

Zeldzaam. Komt verspreid over het land lokaal voor, vooral op de zandgronden. RL: ernstig bedreigd.

België

In Vlaanderen sterk achteruitgegaan en inmiddels zeer zeldzaam; enkele vindplaatsen in de Kempen, Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant. In Wallonië wijdverbreid en lokaal algemeen, vooral in de Ardennen.

Mondiaal

Een Europese soort. Lokaal in Spanje en Frankrijk, op Corsica, in Italië, Engeland, de Benelux, Zwitserland, Oostenrijk en Duitsland. Dus beperkt tot de westelijke helft van Europa. Ook binnen Duitsland een westelijke verspreiding. De oostelijkste vindplaats ligt aan de Oostzeekust.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
Frosted Yellow
Duitse naam
Schwarzgesäumter Besenginsterspanner
Franse naam
la Phalène bordée , la Phalène noble , l Entourée
Synoniemen
Fidonia limbaria, Speranza conspicuaria
Toelichting Nederlandse naam

Brem is de enige waardplant van deze spannersoort.
Voor- en achtervleugels zijn prachtig oranje.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Isturgia: histourgia is weven, vlechten, de betekenis is niet duidelijk. Mogelijk slaat dit op de zwarte spikkels op de vleugels.
limbaria: limbatus is met grenzen. Van de costa en de termen die sterk contrasteren met de oranje grondkleur.

Auteursnaam en jaartal
(Fabricius, 1775)

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

korstmosspanner
Cleorodes lichenaria

gevlekte zomervlinder
Comibaena bajularia

dennendwergspanner
Eupithecia indigata

zwarte-w-vlinder
Macaria wauaria

kleine wortelhoutspanner
Electrophaes corylata

lichte blokspanner
Lobophora halterata

alle soorten uit deze familie