wilgenspanner Macaria artesiaria

Familie: spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie: Ennominae / Macaria artesiaria
Groep: Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (moeilijk tot zeer moeilijk te determineren)
Zeldzaamheid: Zeer zeldzaam, Voor 2018 slechts 5 waarnemingen bekend, waarvan de laatste in 1982 in Ruinen. Vanaf 2019 waarnemingen van rupsen en imago's in en rond de Millingerwaard, Gelderland.
Rode lijst: incidenteel

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder: Voorvleugellengte: 11-13 mm. Deze spanner heeft veel weg van een snuituil door zijn rusthouding en vleugelvorm en vanwege de voorvleugeltekening. De lichte buitenste dwarslijn met donkere schaduw doet denken aan de lichte golflijn met schaduw van snuituilen. Daarnaast is er een middenvlek en een middenschaduw zoals bij diverse snuituilen. Zeer opvallend, en kenmerkend voor deze soort, is de roodbruine wigvormige vlek tussen de vertakking van de hoofdader in het midden van de voorvleugel die doorloopt tot in de schaduw aan de buitenzijde van de buitenste golflijn. Ook de lichte aders hebben soms een roodbruine tint. Een ander opvallend kenmerk wordt gevormd door de zelf nauwelijks zichtbare binnenste dwarslijn waarvan het uiteinde bij de voorrand van de vleugel na een scherpe knik naar binnen duidelijk zichtbaar wordt als een kort, dik zwart streepje.
Gelijkende soorten vlinder: Bij de gepluimde snuituil (Pechipogo plumigeralis) zijn naast een lichte golflijn en donkere middenschaduw ook nog twee, grillig verlopende, centrale dwarslijnen aanwezig. Hetzelfde geldt voor de maansnuituil (Zanclognatha lunalis), bovendien bezit die soort geen middenschaduw. De bruine snuituil (Hypena proboscidalis) heeft geen middenvlek en evenmin een middenschaduw. Verder ontbreekt bij deze drie soorten een roodbruine wig op de voorvleugel en hebben ze langere palpen.; maansnuituil
Zanclognatha lunalis
GEOMETRIDAE: Ennominae

bruine snuituil
Hypena proboscidalis
GEOMETRIDAE: Ennominae

gepluimde snuituil
Pechipogo plumigeralis
GEOMETRIDAE: Ennominae

Vliegtijd en gedrag: In het buitenland: eind mei-eind juli en begin augustus-eind september in twee generaties. De vlinders komen op licht.
Levenscyclus: Rups: in het buitenland april-eind mei en juli-augustus. De soort overwintert als ei.
Waardplanten: Wilg.
Habitat: In het buitenland: bosachtige gebieden op vochtige plaatsen, vaak langs beken en meren.; bosachtige gebieden

vochtige loofbossen

Zeldzaamheid: Zeer zeldzaam, Voor 2018 slechts 5 waarnemingen bekend, waarvan de laatste in 1982 in Ruinen. Vanaf 2019 waarnemingen van rupsen en imago's in en rond de Millingerwaard, Gelderland.
België: Kwam tot 1980 voor in Luik.
Mondiaal: West-Oost: van de Noordzeekust tot Mongolië en de Amoer; in het zuiden het Iberisch Schiereiland, het noordelijke Middellandse Zeegebied en tot de Kaukasus; in het noorden alleen in het zuidoosten van Finland en in de Baltische staten redelijk gewoon.
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016

Duitse naam

Auen-Eckflügelspanner

Franse naam

la Philobie des saules

Synoniemen

Diastictis artesiaria, Scopula artesiaria, Semiothisa artesiaria

Toelichting Nederlandse naam

wilgenspanner
Meer dan veertig spannersoorten hebben een Nederlandse naam gekregen die is opgebouwd uit het woord 'spanner' voorafgegaan door de naam van een plant, een struik of een boom, vaak betreft dat de (enige) waardplant van de soort (voorbeelden: espenspanner, prunusspanner en paardebloemspanner). Ebert vermeldt in zijn Baden-Württemberg-reeks dat wilg een belangrijke waardplant is van deze soort.

Meer over Nederlandse namen

Auteursnaam en jaartal