ratelaarspanner Perizoma albulata

Graslanden, natte hooilanden en vochtige plaatsen in de duinen zijn het habitat van de ratelaarspanner.

Familie: spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie: Larentiinae / Perizoma albulata
Groep: Nachtvlinder die zowel dagactief als nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid: Vrij algemeen. De soort wordt vooral waargenomen in de duinen, op de Waddeneilanden, in Zuid-Limburg en in het noordoosten van het land. RL: niet bedreigd.
Rode lijst: niet bedreigd

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder: Voorvleugellengte: 10-12 mm. De voor- en de achtervleugel zijn krijtwit met uitgebreide lichte grijsbruine banden. Kleur en tekening zijn variabel.
Gelijkende soorten rups: De rupsen van de Perizoma-soorten lijken op elkaar. De waardplant kan behulpzaam zijn bij de determinatie.
N.B.: vergelijk ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen en het habitat.; silenespanner
Perizoma flavofasciata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

koekoeksbloemspanner
Perizoma affinitata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

hennepnetelspanner
Perizoma alchemillata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

donkere ogentroostspanner
Perizoma bifaciata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

pijlkruidspanner
Mesotype didymata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

ogentroostdwergspanner
Eupithecia laquaearia
GEOMETRIDAE: Larentiinae

Vliegtijd en gedrag: Begin mei-eind juli in één generatie, soms een kleine partiële tweede generatie van half september-begin oktober. De vlinders vliegen overdag, bij voorkeur aan het eind van de middag. De vrouwtjes zetten in de vroege avond de eitjes af nabij de bloemknoppen van de waardplant. De vlinders zijn ook ´s nachts actief en komen sporadisch op licht.
Levenscyclus: Rups: juli-augustus en oktober. De rups leeft in de vruchten van de waardplant en eet van de zaden. De soort overwintert als pop in de grond.
Waardplanten: Ratelaar.
Habitat: Vooral graslanden, natte hooilanden en vochtige plaatsen in de duinen.; duinen

graslanden

hooilanden

Zeldzaamheid: Vrij algemeen. De soort wordt vooral waargenomen in de duinen, op de Waddeneilanden, in Zuid-Limburg en in het noordoosten van het land. RL: niet bedreigd.
België: In Vlaanderen zeer zeldzaam en achteruitgegaan; recente vindplaatsen beperkt tot de kuststreek en Limburg. In Wallonië zeldzaam; recente vindplaatsen beperkt tot de Ardennen en de Gaume.
Mondiaal: Van het Iberisch Schiereiland via West- en Midden-Europa inclusief de Britse eilanden tot de Oeral; in Scandinavië tot boven de poolcirkel en in het zuiden: de westelijke Middellandse Zee-eilanden, Italië, de Balkanlanden en de Kaukasus.
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016

Engelse naam

Grass Rivulet

Duitse naam

Klappertopf-Kapselspanner

Franse naam

la Phalène du rhinante

Synoniemen

Cidaria albulata, Larentia albulata, Cidaria niveata, Larentia niveata

Toelichting Nederlandse naam

Ratelaar is de waardplant van deze spannersoort.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Perizoma: perizoma is een gordel, peri is rond en soma is het lichaam. Vanwege de gelijkenis met een gordel of met gordels die de lijnen op de vleugels vormen als deze opgevouwen zijn.
albulata: albulus is witachtig, de grondkleur van deze soort.

Auteursnaam en jaartal