springzaadbandspanner Xanthorhoe biriviata

Voorvleugellengte: 12-14 mm. Te onderscheiden van verwante soorten door de vorm en de kleur van de middenband. De band is over het geheel genomen vrij regelmatig van vorm; de buitenrand heeft echter een markant puntig uitsteeksel. De kleur van de middenband is een combinatie van egaal zwart, bruin en donkergrijs. De voorjaarsgeneratie is tamelijk licht gekleurd met een lichtbruin tint. Over de voorvleugel loopt een duidelijke witte band aan de buitenzijde van de middenband en in het wortelveld zijn meerdere bruine bandjes te zien. De zomergeneratie is doorgaans donkerder gekleurd en mist de witte band.

De eerste generatie van de gewone bandspanner (Epirrhoe alternata) is grijzer van kleur, de band in het wortelveld is niet lichtbruin en over de achtervleugel lopen net zulke krachtige banden als over de voorvleugel. De scherphoekbandspanner (Euphyia unangulata) en de bosbandspanner (Epirrhoe rivata)vertonen een zekere overeenkomst met de voorjaarsgeneratie, maar vliegen later in het jaar. De middenband van de vierbandspanner (X. ferrugata) heeft geen sterke kleurschakering en de randen van deze band zijn veel meer gegolfd. Zie ook de grote vierbandspanner (X. quadrifasiata).

Koolbandspanner (Xanthorhoe designata), bruine vierbandspanner (Xanthorhoe spadicearia), vierbandspanner (Xanthorhoe ferrugata), grote vierbandspanner (Xanthorhoe quadrifasiata), geoogde bandspanner (Xanthorhoe montanata), zwartbandspanner (Xanthorhoe fluctuata), scherphoekbandspanner (Euphyia unangulata) en egale bosrankspanner (Horisme tersata).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Eind maart-begin september in twee generaties. De vlinders vliegen vanaf laat in de middag tot in de schemering en komen op licht.

Rups: juni-september. De soort overwintert als pop.

Groot springzaad, klein springzaad en reuzenbalsemien.

Natte weilanden met bomen, vochtige graslanden, vochtige bossen en paden langs kanalen of rivieren.

Vrij zeldzaam. Een soort die verspreid over het land voorkomt in vochtige, bosachtige gebieden; plaatselijk soms algemeen. RL: niet bedreigd.

In Vlaanderen zeldzaam, maar wijdverbreid. In Wallonië verspreide vindplaatsen ten zuiden van Samber en Maas.

Frankrijk, de Britse eilanden, Midden- en Oost-Europa tot Oost-Azië (ssp. angularia Leech 1897); in het noorden tot Midden-Scandinavië, in het zuiden: Spanje, Italië en de Balkanlanden tot Kazachstan.

De bandspanners hebben een bandtekening dwars over de vleugels.
Waardplanten van deze bandspanner behoren alle tot de springzaadachtigen.

Meer over Nederlandse namen

Xanthorhoe: xanthos is geel en rhoe is een stroom, een rivier; verwijzend naar de gelige kronkellijnen die een aantal soorten van dit genus kenmerken.
biriviata: bi is twee en rivus is een stroom, een beekje; wijzend op de twee kronkellijnen op de voorvleugels.