veldgrasuil Apamea anceps

Familie
uilen (NOCTUIDAE)
Onderfamilie
Hadeninae / Apamea anceps
Groep
Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(moeilijk tot zeer moeilijk te determineren)
Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Een soort die vooral voorkomt in de duinen en zeer lokaal op de zandgronden in het binnenland. RL: bedreigd.

Rode lijst
bedreigd

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 16-21 mm. De voorvleugel is enigszins variabel van vorm, maar over het algemeen loopt de vleugel smal toe en wijkt de achterrand vrij sterk naar binnen. Ook de breedte van de vleugel en de grootte van de vlinder variëren aanzienlijk. De voorvleugel heeft een licht strokleurige, zandkleurige of grijsachtig bruine kleur, soms enigszins roodachtig getint, met een zandkleurige marmering. De vele zandkleurige vlakjes in het zoomveld vormen een brede onregelmatige band. De ringvlek en de niervlek zijn doorgaans duidelijk zichtbaar en vooral de niervlek is licht of witachtig omrand. De centrale dwarslijnen zijn doorgaans als fijne donkere lijnen zichtbaar; de binnenste is stomp getand, de buitenste geschulpt. Vooral in het zoomveld vallen de donkere aderen op.

Gelijkende soorten vlinder

De grauwe grasuil (A. remissa) mist de zandkleurige marmering op de voorvleugel. Zie ook de kweekgrasuil (A. sordens) en de zeeuwse grasworteluil (A. oblonga).

zeeuwse grasworteluil
Apamea oblonga
NOCTUIDAE: Hadeninae

kweekgrasuil
Apamea sordens
NOCTUIDAE: Hadeninae

grauwe grasuil
Apamea remissa
NOCTUIDAE: Hadeninae

Gelijkende soorten rups

Pijpenstro-uil (Apamea aquila), variabale grasuil (Apamea crenata), grauwe grasuil (Apamea remissa), rietgrasuil (Apamea unanimus), kweekgrasuil (Apamea sordens), bonte grasuil (Cerapteryx graminis), donkere grasuil (Tholera cespitis) en gelijnde grasuil (Tholera decimalis).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

donkere grasuil
Tholera cespitis
NOCTUIDAE: Hadeninae

gelijnde grasuil
Tholera decimalis
NOCTUIDAE: Hadeninae

variabele grasuil
Apamea crenata
NOCTUIDAE: Hadeninae

rietgrasuil
Apamea unanimis
NOCTUIDAE: Hadeninae

grauwe grasuil
Apamea remissa
NOCTUIDAE: Hadeninae

kweekgrasuil
Apamea sordens
NOCTUIDAE: Hadeninae

pijpenstro-uil
Apamea aquila
NOCTUIDAE: Hadeninae

Vliegtijd en gedrag

Begin mei-eind juli in één generatie. De vlinders komen zowel op licht als op smeer en bezoeken bloemen.

Levenscyclus

Rups: augustus-april. De rups foerageert ´s nachts en verbergt zich overdag dicht bij de grond in een licht spinsel. De soort overwintert als rups en verpopt zich in de grond.

Waardplanten

Diverse grassen, waaronder kropaar en kweek.

Habitat

Droge graslanden, weiden, landbouwgrond, bosranden en brede bospaden; ook tuinen.

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Een soort die vooral voorkomt in de duinen en zeer lokaal op de zandgronden in het binnenland. RL: bedreigd.

België

Zeer zeldzaam in Vlaanderen en achteruitgegaan. Nagenoeg beperkt tot de Westkust en het West-Vlaamse Heuvelland. In Wallonië zeldzaam in Namen, Luik en Luxemburg; elders zeer zeldzaam.

Mondiaal

Noordwest-Afrika (Marokko), Europa, Voor- en Midden-Azië. In Europa noordelijk tot Schotland, Zuid-Noorwegen, Midden-Zweden en Zuid-Finland. Naar het zuiden tot Sicilië en Griekenland.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
Large Nutmeg
Duitse naam
Feldflur-Grasbüscheleule
Franse naam
le Double-Feston , la Noctuelle équivoque
Oud Nederlandse naam
valse grasworteluil
Synoniemen
Apamea sordida, Hadena sordida, Luperina sordida, Parastichtis sordida, Luperina infesta
Toelichting Nederlandse naam

Alle grasuilen hebben een relatie met grassen.
De naam algemeen gehouden door aan te geven dat hij in het veld voorkomt.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Apamea: apamea is de naam van een stad in Klein-Azië waar Theodorus, een van de oude kerkvaders woonde; verder zonder enthomologische betekenis. Auteurs gebruikten wel vaker namen van steden in Klein-Azië en telkens met een kerkelijke achtergrond en zonder verdere enthomologische betekenis: Thyatira (Ochsenheimer) en nicaea (Prunner). Antiochus de Grote tekende in Apamea een vredesovereenkomst met de Romeinen (88 v.Ch) na de verloren slag bij Magnesia.
anceps: anceps is twijfelachtig. Mogelijk omdat er twijfel was of dit wel een eigen soort zou moeten zijn.

Auteursnaam en jaartal
(Denis & Schiffermüller, 1775)

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie uilen (NOCTUIDAE)

kleine rietvink
Simyra albovenosa

bruine bosbesuil
Xylena solidaginis

zesstreepuil
Xestia sexstrigata

bruine witvleugeluil
Aporophyla lutulenta

bosbesuil
Conistra vaccinii

zeggeboorder
Denticucullus pygmina

alle soorten uit deze familie