witroze stipspanner Scopula emutaria

Waarnemingen van de witroze stipspanner komen vooral uit het kustgebied en nauwelijks uit het binnenland.
Familie
spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie
Sterrhinae / Scopula emutaria
Groep
Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Komt langs de hele kust voor en kan plaatselijk algemeen zijn; in het binnenland slechts af een toe een enkele waarneming. RL: niet bedreigd.

Rode lijst
niet bedreigd

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 11-13 mm. De melkwitte vleugels hebben vaak een zachtroze tint en zijn fijn bespikkeld met donkere schubben. Van de binnenste dwarslijn is meestal niet meer zichtbaar dan een aantal stippen op de binnenste helft van de vleugel; soms zijn ze afwezig. De buitenste dwarslijn bestaat uit een aaneengesloten rij kleine stippen. De middelste dwarslijn is breed, vaak meer een middenschaduw, en loopt vrij recht in de richting van de vleugelpunt, maar vervaagt meestal voordat deze bereikt is. Op zowel de voor- als de achtervleugel bevindt zich een middenstip. De achterrand van de achtervleugel heeft een kleine maar duidelijke punt. De intensiteit van de tekening kan enigszins variëren.

Gelijkende soorten vlinder

Bij de zwartstipspanner (S. nigropunctata) en de bosspanner (S. immutata) bestaat de buitenste dwarslijn niet uit stippen. Deze soorten zijn ook nooit rozeachtig getint. Bovendien is de zwartstipspanner iets groter en heeft de bosspanner gebogen dwarslijnen.

Bekijk de gedetailleerde verschillen met illustraties tussen zeven Scopula- en drie Idaea-soorten.

zwartstipspanner
Scopula nigropunctata
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

bosspanner
Scopula immutata
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

Gelijkende soorten rups

Zwartstipspanner (Scopula nigropunctata), prachtstipspanner (Scopula marginepunctata), ligusterstipspanner (Scopula imitaria), bosspanner (Scopula immutata), roomkleurige stipspanner (Scopula floslactata), crème stipspanner (Scopula ternata) en vals witje (Siona lineata).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

zwartstipspanner
Scopula nigropunctata
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

ligusterstipspanner
Scopula imitaria
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

roomkleurige stipspanner
Scopula floslactata
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

bosspanner
Scopula immutata
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

crème stipspanner
Scopula ternata
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

prachtstipspanner
Scopula marginepunctata
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

vals witje
Siona lineata
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

Vliegtijd en gedrag

Half juni-eind augustus in één generatie; waarschijnlijk een kleine partiële tweede generatie. De vlinders worden overdag gemakkelijk opgejaagd maar gaan vrijwel altijd enkele meters verderop weer zitten. Ze vliegen vanaf kort voor de schemering en komen weinig op licht.

Levenscyclus

Rups: juli-mei. De soort overwintert als halfvolgroeide rups en verpopt zich in een cocon in de strooisellaag of op de grond.

Waardplanten

Diverse kruidachtige planten, waaronder varkensgras en paardenbloem.

Habitat

Vooral natte duinvalleien, schorren, kwelders, slikken en andere vochtige plaatsen langs de kust.

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Komt langs de hele kust voor en kan plaatselijk algemeen zijn; in het binnenland slechts af een toe een enkele waarneming. RL: niet bedreigd.

België

Zeer zeldzaam. Aan de kust zeldzaam en lokaal; één recente waarneming in Antwerpen. In Wallonië zeer zeldzaam; recent waargenomen in de kalkstreek en de Gaume.

Mondiaal

Een hoofdzakelijk West-Europese, aan zouthoudende grond gebonden soort. Komt vanaf Italië voor langs de kusten van de Middellandse Zee, de Atlantische Oceaan en de Noordzee. Van de Oostzeekust alleen bekend uit Denemarken, Duitsland en Polen. Heeft een voorkeur voor zoute moerassen.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
Rosy Wave
Duitse naam
Kiefernschwärmer
Franse naam
l'Acidalie des sables
Synoniemen
Acidalia emutaria, Sterrha emutaria
Toelichting Nederlandse naam

De stipspanners hebben een meer of minder duidelijke middenstip op voor- en ook vaak op achtervleugels. Nagenoeg alle Scopula's en Idaea's zijn stipspanners.
Deze stipspanner is goed herkenbaar aan de bleekroze zweem over voor- en achtervleugels.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Scopula: scopula is een kleine borstel. Bedoeld wordt een uitschuifbaar schubbenborsteltje op het scheenbeen van een aantal mannetjes van dit genus.
emutaria: emuto is veranderen. Waarschijnlijk duidt dit op de gevoelige rose kleur van verse exemplaren; deze kleur vervaagt vrij snel. Meerdere soorten uit dit genus hebben namen die geënt zijn op muto of afleidingen daarvan.

Auteursnaam en jaartal
(Hübner, 1809)

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

kornoeljespanner
Asthena anseraria

novemberspanner
Epirrita autumnata

lindeknotsvlinder
Plagodis dolabraria

oranje bruinbandspanner
Cidaria fulvata

bruine bosrankspanner
Horisme vitalbata

spardwergspanner
Eupithecia abietaria

alle soorten uit deze familie