roomkleurige stipspanner Scopula floslactata

Op de achtervleugel van de roomkleurige stipspanner is een duidelijke zwarte middenstip aanwezig.
Familie
spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie
Sterrhinae / Scopula floslactata
Groep
Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(moeilijk tot zeer moeilijk te determineren)
Zeldzaamheid

Vrij algemeen. Komt vooral voor op de zandgronden in het binnenland en in de duinen. RL: niet bedreigd.

Rode lijst
niet bedreigd

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 13-16 mm. De roomkleurige vleugels zijn fijn bespikkeld met donkere schubjes. Van de lichtbruine tot grijsbruine gegolfde centrale dwarslijnen is de buitenste dwarslijn het meest scherp afgetekend, en daarbij opvallend grillig getand. De middelste dwarslijn is ook duidelijk, maar iets minder scherp afgetekend en gelijkmatiger verlopend. De binnenste dwarslijn is vaag of nauwelijks zichtbaar. De voorvleugel is tamelijk puntig. De achterrand van de achtervleugel loopt min of meer rond en mist een puntig uitsteeksel. Op de achtervleugel is een kleine, maar wel goed waarneembare zwarte middenstip aanwezig; op de voorvleugel is de middenstip doorgaans vaag of afwezig. De franjelijn is vaak zonder tekening, soms zichtbaar als een rij stipjes of streepjes.

Gelijkende soorten vlinder

De crème stipspanner (S. ternata) heeft geen donkere middenstip en de dwarslijnen zijn vaak onduidelijk, vooral bij het mannetje. Bij de bruine grijsbandspanner (Cabera exanthemata) ontbreekt de knik in de voorrand, lopen de dwarslijnen anders en zijn bij het mannetje de antennen geveerd. Zie ook de zwartstipspanner (S. nigropunctata), de moerasstipspanner (S. corrivalaria) en de bosspanner (S. immutata).

Bekijk de gedetailleerde verschillen met illustraties tussen zeven Scopula- en drie Idaea-soorten.

zwartstipspanner
Scopula nigropunctata
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

crème stipspanner
Scopula ternata
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

moerasstipspanner
Scopula corrivalaria
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

bruine grijsbandspanner
Cabera exanthemata
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

bosspanner
Scopula immutata
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

Gelijkende soorten rups

Zwartstipspanner (Scopula nigropunctata), prachtstipspanner (Scopula marginepunctata), ligusterstipspanner (Scopula imitaria), witroze stipspanner (Scopula emutaria), bosspanner (Scopula immutata), crème stipspanner (Scopula ternata) en vals witje (Siona lineata).
De lichte variant van de rups lijkt op de rups van de kantstipspanner (Scopula ornata).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

zwartstipspanner
Scopula nigropunctata
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

witroze stipspanner
Scopula emutaria
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

ligusterstipspanner
Scopula imitaria
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

bosspanner
Scopula immutata
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

crème stipspanner
Scopula ternata
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

prachtstipspanner
Scopula marginepunctata
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

kantstipspanner
Scopula ornata
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

vals witje
Siona lineata
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

Vliegtijd en gedrag

Begin mei-begin augustus in één generatie. De vlinders worden vaak opgejaagd vanuit heggenstruwelen, onderbegroeiing en laag hangende takken. Ze komen in kleine aantallen op licht.

Levenscyclus

Rups: juni-april. De soort overwintert als volgroeide rups en verpopt zich in losse aarde.

Waardplanten

Diverse kruidachtige planten.

Habitat

Loofbossen, struwelen en ruige vochtige graslanden; soms tuinen.

Zeldzaamheid

Vrij algemeen. Komt vooral voor op de zandgronden in het binnenland en in de duinen. RL: niet bedreigd.

België

Vrij zeldzaam in Vlaanderen. Wijdverbreid en vrij algemeen ten oosten van de lijn Antwerpen-Brussel, zeldzamer in Oost- en West-Vlaanderen. In Wallonië vrij algemeen en wijdverbreid.

Mondiaal

Van Spanje, West- en Midden-Europa (inclusief Engeland) via de gematigde zone tot het Amoergebied en Sachalin. Naar het noorden niet zo hoog als ternata, in het zuiden is de verbreiding als bij ternata.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
Cream Wave
Duitse naam
Gelblichweisser Kleinspanner
Franse naam
la Phalène laiteuse
Synoniemen
Scopula lactata
Toelichting Nederlandse naam

De stipspanners hebben een meer of minder duidelijke middenstip op voor- en ook vaak op achtervleugels. Nagenoeg alle Scopula's en Idaea's zijn stipspanners.
Roomkleurig geeft goed de kleur van de grondkleur van deze stipspanner weer. Ook de Latijnse soortnaam geeft aan dat de kleur veel weg heeft van melk of room.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Scopula: scopula is een kleine borstel. Bedoeld wordt een uitschuifbaar schubbenborsteltje op het scheenbeen van een aantal mannetjes van dit genus.
floslactata: flos is bloem en lactis is melk of room. Dit heeft betrekking op de kleur van de vlinder.

Auteursnaam en jaartal
(Haworth, 1809)

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

bruinbandspanner
Scotopteryx chenopodiata

grote voorjaarsspanner
Agriopis marginaria

vals witje
Siona lineata

witte grijsbandspanner
Cabera pusaria

grote vierbandspanner
Xanthorhoe quadrifasiata

BruinSpannertje

bruin spannertje
Minoa murinata

alle soorten uit deze familie