prachtstipspanner Scopula marginepunctata

De waarnemingen van de prachtstipspanner komen voornamelijk uit de duinen van Zuid-Holland en Zeeland.

Familie: spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie: Sterrhinae / Scopula marginepunctata
Groep: Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid: Vrij zeldzaam. In de oostelijke helft van het land een zeldzame soort, in het zuidwesten iets gewoner. De meeste waarnemingen komen uit de duinen tussen Den Haag en Vlissingen. Vroeger kwam deze soort veelvuldig voor in het midden en zuiden van Limburg; nu komen daar nauwelijks meer waarnemingen vandaan. In grote delen van het land ontbreekt deze soort helemaal. RL: kwetsbaar.
Rode lijst: kwetsbaar

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder: Voorvleugellengte: 12-15 mm. Heeft een karakteristiek patroon van zwartachtige lijnen, stippen en een variabele spikkeling op de roomkleurige voor- en achtervleugel. Op elke vleugel bevindt zich een zwarte middenstip. De franjelijn langs de achterrand van de vleugel bestaat uit kleine donkere streepjes. Zowel de kleur als de tekening zijn variabel.
Gelijkende soorten vlinder: Zie de paardenbloemspanner (Idaea seriata).

Bekijk de gedetailleerde verschillen met illustraties tussen zeven Scopula- en drie Idaea-soorten.; paardenbloemspanner
Idaea seriata
GEOMETRIDAE: Sterrhinae
Gelijkende soorten rups: Zwartstipspanner (Scopula nigropunctata), ligusterstipspanner (Scopula imitaria), witroze stipspanner (Scopula emutaria), bosspanner (Scopula immutata), roomkleurige stipspanner (Scopula floslactata), crème stipspanner (Scopula ternata) en vals witje (Siona lineata).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).; zwartstipspanner
Scopula nigropunctata
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

witroze stipspanner
Scopula emutaria
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

ligusterstipspanner
Scopula imitaria
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

roomkleurige stipspanner
Scopula floslactata
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

bosspanner
Scopula immutata
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

crème stipspanner
Scopula ternata
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

vals witje
Siona lineata
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

Vliegtijd en gedrag: Half mei-begin september in twee generaties. De vlinders komen op licht.
Levenscyclus: Rups: augustus-mei en juli. De rups overwintert en verpopt zich in losse aarde.
Waardplanten: Diverse kruidachtige planten.
Habitat: Duinen, graslanden, schorren, kwelders en slikken; ook tuinen.; duinen

graslanden

kwelders/schorren/slikken

tuinen

Zeldzaamheid: Vrij zeldzaam. In de oostelijke helft van het land een zeldzame soort, in het zuidwesten iets gewoner. De meeste waarnemingen komen uit de duinen tussen Den Haag en Vlissingen. Vroeger kwam deze soort veelvuldig voor in het midden en zuiden van Limburg; nu komen daar nauwelijks meer waarnemingen vandaan. In grote delen van het land ontbreekt deze soort helemaal. RL: kwetsbaar.
België: In Vlaanderen zeldzaam in de kuststreek en zeer zeldzaam in het binnenland. In Wallonië zeldzaam en wijdverbreid, maar vooral in de kalkstreek.
Mondiaal: Van Noord-Afrika en het Iberisch Schiereiland via West- en Midden-Europa (inclusief de Britse eilanden) naar het oosten tot Rusland en de Kaukasus; in het noorden tot Denemarken, Bornholm, Zuid-Zweden en de Baltische staten; in het zuiden: de Middellandse Zee, Italië, de Balkan, Klein-Azië, Jordanië, Noord-Iran, Toerkmanistan en Pamir.
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016

Engelse naam

Mullein Wave

Duitse naam

Randfleck-Kleinspanner

Franse naam

la Frange picotée , l'Acidalie changée

Synoniemen

Sterrha marginepunctata, Acidalia marginepunctata, Acidalia promutata

Toelichting Nederlandse naam

De stipspanners hebben een meer of minder duidelijke middenstip op voor- en ook vaak op achtervleugels. Nagenoeg alle Scopula's en Idaea's zijn stipspanners. Pracht is een goed voorvoegsel voor deze fraaie stipspanner.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Scopula: scopula is een kleine borstel. Bedoeld wordt een uitschuifbaar schubbenborsteltje op het scheenbeen van een aantal mannetjes van dit genus.
marginepunctata: margo, marginus is rand en punctum is stip of vlek. Dus met de rij zwarte vlekken langs de vleugelrand.

Auteursnaam en jaartal