prachtstipspanner Scopula marginepunctata

Ga direct naar:

Basis
Herkenning
Levenswijze
Verspreiding & Trends
Habitat & Planten
Benaming

Familie

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. In de oostelijke helft van het land een zeldzame soort, in het zuidwesten iets gewoner. De meeste waarnemingen komen uit de duinen tussen Den Haag en Vlissingen. Vroeger kwam deze soort veelvuldig voor in het midden en zuiden van Limburg; nu komen daar nauwelijks meer waarnemingen vandaan. In grote delen van het land ontbreekt deze soort helemaal. RL: kwetsbaar.

Rode lijst

kwetsbaar

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Half mei-begin september in twee generaties. De vlinders komen op licht.

Levenscyclus

Rups: augustus-mei en juli. De rups overwintert en verpopt zich in losse aarde.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Mullein Wave

Duitse naam

Randfleck-Kleinspanner

Franse naam

la Frange picotée , l'Acidalie changée

Synoniemen

Sterrha marginepunctata, Acidalia marginepunctata, Acidalia promutata

Meer

Toelichting Nederlandse naam

De stipspanners hebben een meer of minder duidelijke middenstip op voor- en ook vaak op achtervleugels. Nagenoeg alle Scopula's en Idaea's zijn stipspanners. Pracht is een goed voorvoegsel voor deze fraaie stipspanner.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Scopula: scopula is een kleine borstel. Bedoeld wordt een uitschuifbaar schubbenborsteltje op het scheenbeen van een aantal mannetjes van dit genus.
marginepunctata: margo, marginus is rand en punctum is stip of vlek. Dus met de rij zwarte vlekken langs de vleugelrand.

Auteursnaam en jaartal

(Goeze, 1781)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 12-15 mm. Heeft een karakteristiek patroon van zwartachtige lijnen, stippen en een variabele spikkeling op de roomkleurige voor- en achtervleugel. Op elke vleugel bevindt zich een zwarte middenstip. De franjelijn langs de achterrand van de vleugel bestaat uit kleine donkere streepjes. Zowel de kleur als de tekening zijn variabel.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de paardenbloemspanner (Idaea seriata).

Bekijk de gedetailleerde verschillen met illustraties tussen zeven Scopula- en drie Idaea-soorten.

Gelijkende soorten rups

Zwartstipspanner (Scopula nigropunctata), ligusterstipspanner (Scopula imitaria), witroze stipspanner (Scopula emutaria), bosspanner (Scopula immutata), roomkleurige stipspanner (Scopula floslactata), crème stipspanner (Scopula ternata) en vals witje (Siona lineata).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Gelijkende soorten vlinder

paardenbloemspanner

Gelijkende soorten rups

zwartstipspanner

witroze stipspanner

ligusterstipspanner

roomkleurige stipspanner

bosspanner

crème stipspanner

vals witje

Verspreiding

Zeldzaamheid

België

In Vlaanderen zeldzaam in de kuststreek en zeer zeldzaam in het binnenland. In Wallonië zeldzaam en wijdverbreid, maar vooral in de kalkstreek.

De soort staat als Bedreigd op de Rode Lijst van Vlaanderen (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van Noord-Afrika en het Iberisch Schiereiland via West- en Midden-Europa (inclusief de Britse eilanden) naar het oosten tot Rusland en de Kaukasus; in het noorden tot Denemarken, Bornholm, Zuid-Zweden en de Baltische staten; in het zuiden: de Middellandse Zee, Italië, de Balkan, Klein-Azië, Jordanië, Noord-Iran, Toerkmanistan en Pamir.

Trends

Trend op lange en korte termijn

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.