egale bosrankspanner Horisme tersata

De egale bosrankspanner wordt in Nederland vooral in Limburg waargenomen.
Familie
spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie
Larentiinae / Horisme tersata
Groep
Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Een soort die vooral in Limburg wordt waargenomen; lokaal ook elders. RL: niet bedreigd.

Rode lijst
niet bedreigd

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 14-18 mm. Een middelgrote, bruine spanner. Opvallend is dat de donkere binnenste dwarslijn in rusthouding samenvalt met de fijne zwarte lijn vooraan op het achterlijf, waardoor een voor deze soort kenmerkende doorlopende streep ontstaat. Op de bruinachtige voorvleugel bevinden zich meerdere vage gebroken dwarslijnen en bruine vlekjes en soms een kleine middenstip dichtbij de voorrand. Zowel de kleur als de tekening zijn weinig variabel.

Kenmerken rups

Tot 30 mm; lichaam lichtbruin; over de rug en kop een donkerbruine of zwartachtige, lichtgeel gezoomde middenstreep; op de onderzijde twee donkere lengtestrepen.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de grijze bosrankspanner (H. aquata). Van de sterk gelijkende tweelingbosrankspanner (H. radicaria)
is recent vastgesteld dat deze soort al in 2005 voor kwam. Deze soort is met name in de vleugelpunt contrastrijker getekend: een opvallend donker schuin streepje vormt de grens van een strokleurige zone.

grijze bosrankspanner
Horisme aquata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

tweelingbosrankspanner
Horisme radicaria
GEOMETRIDAE: Larentiinae

Gelijkende soorten rups

Springzaadbandspanner (Xanthorhoe biriviata), koolbandspanner (Xanthorhoe designata), bruine vierbandspanner (Xanthorhoe spadicearia), vierbandspanner (Xanthorhoe ferrugata), grote vierbandspanner (Xanthorhoe quadrifasiata), geoogde bandspanner (Xanthorhoe montanata), zwartbandspanner (Xanthorhoe fluctuata) en scherphoekbandspanner (Euphyia unangulata).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

springzaadbandspanner
Xanthorhoe biriviata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

koolbandspanner
Xanthorhoe designata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

zwartbandspanner
Xanthorhoe fluctuata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

bruine vierbandspanner
Xanthorhoe spadicearia
GEOMETRIDAE: Larentiinae

vierbandspanner
Xanthorhoe ferrugata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

grote vierbandspanner
Xanthorhoe quadrifasiata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

geoogde bandspanner
Xanthorhoe montanata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

scherphoekbandspanner
Euphyia unangulata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

Vliegtijd en gedrag

Mei-augustus in één, soms twee generaties; de tweede generatie is partieel en meestal niet duidelijk gescheiden van de eerste. De vlinders kunnen overdag worden opgejaagd van de waardplant en vliegen in de schemering. Ze komen in kleine aantallen op licht.

Levenscyclus

Rups: juli-september. De soort overwintert als pop op of in de grond.

Waardplanten

Bosrank en anemoon.

Habitat

Open bossen en struwelen op kalkgraslanden.

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Een soort die vooral in Limburg wordt waargenomen; lokaal ook elders. RL: niet bedreigd.

België

Zeldzaam in Vlaanderen. Recent toegenomen; lokaal algemeen in de Westhoek, Limburg en Vlaams-Brabant. In Wallonië wijdverbreid en lokaal algemeen ten zuiden van Samber en Maas.

Mondiaal

Bijna heel Europa m.u.v. Postugal, Zuidwest-Spanje, Ierland en Noord-Scandinavië. Wel in Klein-Azië, de Kaukasus, het Amoergebied, China en Japan.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
The Fern
Duitse naam
Waldrebenspanner
Franse naam
l'Horisme élégant , l'Essuyée
Synoniemen
Larentia tersata, Cidaria tersata, Phibalapteryx tersata
Toelichting Nederlandse naam

Bosrank is een belangrijke waardplant van deze spanner en het uiterlijk van de vlinder is vrij egaal in kleur en tekening.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Horisme: horima is een grens; de duidelijk afgebakende lijn op voor- en achtervleugel.
tersata: tersus is schoon geveegd, keurig, netjes. De tekening op de voorvleugel lijkt bleker te zijn gemaakt door afvegen maar is ondanks dat toch netjes en aantrekkelijk.

Auteursnaam en jaartal
(Denis & Schiffermüller, 1775)

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

halvemaanvlinder
Selenia tetralunaria

lichte blokspanner
Lobophora halterata

voorjaarsboomspanner
Alsophila aescularia

koolbandspanner
Xanthorhoe designata

drievlekdwergspanner
Eupithecia trisignaria

zomervlinder
Geometra papilionaria

alle soorten uit deze familie