klaverwespvlinder Bembecia ichneumoniformis

De klaverwespvlinder heeft een zwart met geel gestreept achterlijf en komt voor in Limburg.
Familie
wespvlinders (SESIIDAE)
Onderfamilie
Sesiinae / Bembecia ichneumoniformis
Groep
Nachtvlinder die dagactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid

Zeldzaam. Komt vrijwel uitsluitend voor in Zuid- en Midden-Limburg. RL: gevoelig.

Rode lijst
gevoelig

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 9-12 mm. De vijf of zes gele banden op het achterlijf in combinatie met de sterk oranje berijping van zowel het centrale dwarsbandje als het veld in het uiteinde van de voorvleugel, onderscheiden deze soort van alle andere wespvlinders. De poten zijn geel met een zwarte band. Op de antennen is een doorgaans oranjebruine band aanwezig van wisselende breedte; soms ontbreekt deze echter. Kenmerkend is de korte gele, onvolledig ontwikkelde roltong. Sommige mannetjes zijn groter en hariger dan andere, maar altijd kleiner dan het vrouwtje.

Kenmerken rups

Tot 13 mm; lichaam iets gezwollen achter de kop en wordt naar achteren geleidelijk dunner; wit, soms met geelachtig roze zweem; kop lichtbruin met lichtere vlekjes.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de eikenwespvlinder (Synanthedon vespiformis), de bessenglasvlinder (S. tipuliformis) en de elzenwespvlinder (S. spheciformis).

Bekijk de gedetailleerde verschillen met illustraties tussen de genoemde soorten.

eikenwespvlinder
Synanthedon vespiformis
SESIIDAE: Sesiinae

elzenwespvlinder
Synanthedon spheciformis
SESIIDAE: Sesiinae

bessenglasvlinder
Synanthedon tipuliformis
SESIIDAE: Sesiinae

Gelijkende soorten rups

Frambozenglasvlinder (Pennisetia hylaeiformis), hoornaarvlinder (Sesia apiformis), gekraagde wespvlinder (Sesia bembeciformis), populierenwespvlinder (Paranthrene tabaniformis), elzenwespvlinder (Synanthedon spheciformis), berkenglasvlinder (Synanthedon culiciformis), wilgenwespvlinder (Synanthedon formicaeformis), eikenwespvlinder (Synanthedon vespiformis), appelglasvlinder (Synanthedon myopaeformis), bessenglasvlinder (Synanthedon tipuliformis), wolfsmelkwespvlinder (Chamaesphecia tenthrediniformis) en schijn-wolfsmelkwespvlinder (Chamaesphecia empiformis).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

schijn-wolfsmelkwespvlinder
Chamaesphecia empiformis
SESIIDAE: Sesiinae

hoornaarvlinder
Sesia apiformis
SESIIDAE: Sesiinae

appelglasvlinder
Synanthedon myopaeformis
SESIIDAE: Sesiinae

eikenwespvlinder
Synanthedon vespiformis
SESIIDAE: Sesiinae

populierenwespvlinder
Paranthrene tabaniformis
SESIIDAE: Sesiinae

berkenglasvlinder
Synanthedon culiciformis
SESIIDAE: Sesiinae

gekraagde wespvlinder
Sesia bembeciformis
SESIIDAE: Sesiinae

frambozenglasvlinder
Pennisetia hylaeiformis
SESIIDAE: Sesiinae

wolfsmelkwespvlinder
Chamaesphecia tenthrediniformis
SESIIDAE: Sesiinae

wilgenwespvlinder
Synanthedon formicaeformis
SESIIDAE: Sesiinae

elzenwespvlinder
Synanthedon spheciformis
SESIIDAE: Sesiinae

bessenglasvlinder
Synanthedon tipuliformis
SESIIDAE: Sesiinae

Vliegtijd en gedrag

Half mei-begin augustus in één generatie. De mannetjes zijn ´s middags aan te treffen op bloemen van kleine pimpernel of op andere strategische posities. Ze komen, vooral aan het begin van de middag, goed op feromoonpreparaten af. De vrouwtjes worden soms waargenomen bij het afzetten van de eieren op bladeren of andere delen van de waardplant. Soms worden de vlinders in sleepnetten gevangen.

Levenscyclus

Rups: juli-mei.

Waardplanten

Diverse soorten klaver, waaronder vooral gewone rolklaver en honingklaver.

Habitat

Zonnige, warme droge (kalk)graslanden, spoordijken en steengroeven.

Zeldzaamheid

Zeldzaam. Komt vrijwel uitsluitend voor in Zuid- en Midden-Limburg. RL: gevoelig.

België

In Vlaanderen zeldzaam. Komt vooral voor in Limburg en Vlaams-Brabant. In Wallonië recente meldingen uit alle provincies, maar ook daar lokaal. Plaatselijk algemeen.

Mondiaal

Van Spanje, via West- en Midden-Europa tot de Oekraine en Zuid-Rusland. Naar het noorden tot de 60e breedtegraad en naar het zuiden tot het Middellandse Zeegebied en naar het oosten tot Voor-Azië.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
Six-belted Clearwing
Duitse naam
Hornklee-Glasflügler
Synoniemen
Dipsosphecia ichneumoniformis, Sesia ichneumoniformis, Bembecia scopigera
Toelichting Nederlandse naam

Een aantal soorten binnen de Sesiidae-familie heeft veel gelijkenis met wespen vandaar dat zeven soorten binnen deze familie met wespvlinder worden aangeduid.
De waardplant van deze soort: diverse soorten klaver.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Bembecia: bembex is een graafwesp. Naar de fantasievolle gelijkenis.

Auteursnaam en jaartal
(Denis & Schiffermüller, 1775)

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie wespvlinders (SESIIDAE)

gekraagde wespvlinder
Sesia bembeciformis

spulers wespvlinder
Synanthedon spuleri

elzenwespvlinder
Synanthedon spheciformis

wolfsmelkwespvlinder
Chamaesphecia tenthrediniformis

eikenwespvlinder
Synanthedon vespiformis

wilgenwespvlinder
Synanthedon formicaeformis

alle soorten uit deze familie