morpheusstofuil Caradrina morpheus

Familie

uilen (NOCTUIDAE)

Zeldzaamheid

Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.

Rode lijst

niet bedreigd

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Half mei-begin augustus in één generatie; soms een partiële tweede generatie tot eind oktober.

Levenscyclus

Rups: juni-april. De rups foerageert ´s nachts en verbergt zich overdag dicht bij de grond. De soort overwintert als volgroeide rups in een cocon in de grond en verpopt zich daarin in het voorjaar.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Mottled Rustic

Duitse naam

Morpheus-Staubeule

Franse naam

la Noctuelle des haies

Synoniemen

Elaphria morpheus

Meer

Toelichting Nederlandse naam

Stofuilen hebben een vale zandkleur. De vleugelschubben laten makkelijk los en na het vastpakken van de vlinder blijft een stofvlekje op de vingers achter.
De Latijnse soortnaam is overgenomen in de Nederlandse (en Duitse) soortnaam. Zie verder bij 'toelichting wetenschappelijke naam'.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Caradrina: volgens Ochsenheimer zelf is Caradrina de naam van een rivier in Albanië.
morpheus: Morpheus is de god van de dromen; er is geen enthomologische betekenis noodzakelijk maar Hufnagel, die de soort als vies, vuil beschrijft, kan een overeenkomst hebben gezien tussen de groezelige, vuile voorvleugel en een van de nachtgoden.

Auteursnaam en jaartal

(Hufnagel, 1766)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 13-16 mm. De voorvleugel van deze uil heeft een licht gebogen voorrand; de voorvleugel van het mannetje is iets langer en breder dan die van het vrouwtje. De kleur van de voorvleugel varieert van okerkleurig bruin tot bruinachtig grijs of grijs. Op de vleugel is een lichte grijze bestuiving aanwezig. In tegenstelling tot de Hoplodrina-soorten zijn de ringvlek en de donkere niervlek onduidelijk begrensd en hebben ze geen lichte omlijning. De donkere afzetting aan de binnenzijde van de lichte golflijn is zichtbaar als een aan beide zijden vrij scherp begrensd bandje. Door de niervlek loopt vaak een dunne verticale, oranjeachtige veeg. Verse exemplaren hebben vaak een zijdeachtige glans op de voorvleugel. De achtervleugel is wit en heeft een donkere franjelijn waarvan de kleur zich ook langs de aders voortzet.

Kenmerken rups

Tot 29 mm; lichaam bruinachtig grijs met over de rug een brede, lichte lengteband, soms met okerkleurige zweem; aan weerszijden van deze band een rij zwartachtige, V-vormige vlekken, die op hun beurt aan weerszijden begeleid worden door een rij zwartachtige vlekjes, die naar de staart toe wigvormig worden; over de rugzijde van de segmenten één tot drie een opvallende, gebroken, witte middenstreep; langs de spiracula een diffuse, witachtige lengteband; kop glimmend donkerbruin.

Gelijkende soorten vlinder

De egale stofuil (Hoplodrina blanda) en de zuidelijke stofuil (Hoplodrina ambigua) hebben een duidelijke, licht omlijnde ringvlek en niervlek. Zie ook de gewone stofuil (Hoplodrina octogenaria) en de grijze stofuil (H. respersa).

Gelijkende soorten rups

Huisuil (Caradrina clavipalpis) en puta-uil (Agrotis puta). N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Gelijkende soorten vlinder

Gelijkende soorten rups

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Habitat

Graslanden, landbouwgrond, heiden, bossen, struwelen, duinen, parken en tuinen.

Planten

Diverse kruidachtige en houtige planten, waaronder brandnetel, zuring, ganzenvoet, kaardebol, bijvoet, walstro, bosrank en hop.

Waardplant

Bijvoet
Artemisia

Ganzenvoet
Chenopodium

Clematis
Clematis

Kaardebol
Dipsacus

Walstro
Galium

Hop
Humulus

Zuring
Rumex

Brandnetel
Urtica

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie uilen (NOCTUIDAE)

Alle soorten uit deze familie