tere zomervlinder Hemistola chrysoprasaria

De waardplanten van de tere zomervlinder zijn bosrank en gekweekte clematissoorten.
Familie
spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie
Geometrinae / Hemistola chrysoprasaria
Groep
Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(goed tot redelijk goed te determineren)
Zeldzaamheid

Zeldzaam. Komt verspreid over het land voor. RL: bedreigd.

Rode lijst
bedreigd

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 17-20 mm. Een spanner met een blauwgroene kleur, die vooral bij verse vlinders goed opvalt. Deze kleur kan in de loop van de vliegtijd verbleken tot bijna wit; de vloeiend gebogen witte dwarslijnen blijven altijd zichtbaar.

Kenmerken rups

Tot 25 mm; huid korrelig; lichaam groen met kleine witte spikkeltjes; een stijve huidplooi loopt als een kiel over beide flanken; het eerste segment van de thorax draagt twee fijne bruine punten gelijk aan die van de diep ingesneden kop, maar wat langer; kop purperachtig bruin. De overwinterende rupsen zijn bruin, maar worden bij het uitlopen van de bladeren in het voorjaar groen.

Gelijkende soorten vlinder

Bij de appeltak (Campaea margaritaria) zijn de witte dwarslijnen op de voorvleugel aan één kant afgezet met een geelgroene lijn en in de enigszins haakvormige vleugelpunt bevindt zich een rood vlekje.

appeltak
Campaea margaritaria
GEOMETRIDAE: Geometrinae

Gelijkende soorten rups

Smaragdgroene zomervlinder (Chlorissa viridata), geblokte zomervlinder (Thalera fimbrialis), melkwitte zomervlinder (Jodis lactearia), spaansgroene zomervlinder (Jodis putata) en kleine zomervlinder (Hemithea aestivaria).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

spaansgroene zomervlinder
Jodis putata
GEOMETRIDAE: Geometrinae

kleine zomervlinder
Hemithea aestivaria
GEOMETRIDAE: Geometrinae

melkwitte zomervlinder
Jodis lactearia
GEOMETRIDAE: Geometrinae

smaragdgroene zomervlinder
Chlorissa viridata
GEOMETRIDAE: Geometrinae

geblokte zomervlinder
Thalera fimbrialis
GEOMETRIDAE: Geometrinae

Vliegtijd en gedrag

Begin mei-half augustus in één generatie. De vlinders vliegen vanaf de schemering en komen in kleine aantallen op licht. Overdag worden ze soms opgejaagd van de waardplant.

Levenscyclus

Rups: augustus-juni. De soort overwintert als jonge rups op de waardplant en verpopt zich daar ook.

Waardplanten

Bosrank en gekweekte clematissoorten.

Habitat

Struwelen met bosrank, open bossen en tuinen.

Zeldzaamheid

Zeldzaam. Komt verspreid over het land voor. RL: bedreigd.

België

In Vlaanderen zeldzaam en lokaal aan de Westkust en in de Leemstreek van de Vlaamse Ardennen tot Zuid-Oost-Limburg. Daarbuiten zeer zeldzaam. In Wallonië wijdverbreid en lokaal algemeen.

Mondiaal

Noord-Afrika, het Iberisch Schiereiland en nagenoeg heel Europa. In het noorden alleen in Denemarken en Zweden. Via de Baltische staten en Rusland tot Oost-Siberië. Daar wordt de begrenzing onduidelijk vanwege verwante soorten. In het zuiden van het westen van het Iberisch Schiereiland en de Balkan tot Klein-Azië en Noord-Iran.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
Small Emerald
Duitse naam
Waldreben-Grünspanner
Franse naam
la Phalène printanière
Synoniemen
Hemistola immaculata, Hemistola vernaria, Geometra vernaria, Hemithea vernaria
Toelichting Nederlandse naam

De zomervlinders vliegen in de zomermaanden. De tere zomervlinder heeft een heel bijzondere tere groene kleur.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Hemistola: hemi is half en stole is kledingstuk, gewaad. Dit wijst naar de dunne schubbenlaag op de vleugels; ze lijken bijna doorzichtig.
chrysoprasaria: khrusos is goud en prasius, prasinus is het groen van look. Dit wijst op het bijzondere groen van de vleugels.

Auteursnaam en jaartal
(Esper, 1795)

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

zwartkamdwergspanner
Gymnoscelis rufifasciata

schimmelspanner
Dysstroma truncata

getande spanner
Odontopera bidentata

grote berberisspanner
Hydria cervinalis

bonte bandspanner
Epirrhoe tristata

klaverbandspanner
Scotopteryx bipunctaria

alle soorten uit deze familie