zandhaverboorder Longalatedes elymi

Familie: uilen (NOCTUIDAE)
Onderfamilie: Hadeninae / Longalatedes elymi
Groep: Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid: Vrij zeldzaam. Komt uitsluitend voor in de kuststreek, vooral in de duinen. RL: kwetsbaar.
Rode lijst: kwetsbaar

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder: Voorvleugellengte: 15-18 mm. De voorvleugel van deze slank gebouwde uil heeft een afgeronde vleugelpunt. De grondkleur varieert van witachtig tot licht geelachtig bruin. Sommige exemplaren hebben een donkerbruine streperige tekening, andere hebben een vrijwel effen voorvleugel. De achtervleugel is zuiver wit.
Gelijkende soorten rups: Zandhalmuiltje (Mesoligia furuncula), vale duinrietboorder (Photedes extrema), bochtige smele-uil (Photedes minima), gele duinrietboorder (Photedes fluxa), zeggeboorder (Denticucullus pygmina), russenuil (Coenobia rufa) en herfst-rietboorder (Rhizedra lutosa).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).; zandhalmuiltje
Mesoligia furuncula
NOCTUIDAE: Hadeninae

bochtige smele-uil
Photedes minima
NOCTUIDAE: Hadeninae

zeggeboorder
Denticucullus pygmina
NOCTUIDAE: Hadeninae

vale duinrietboorder
Photedes extrema
NOCTUIDAE: Hadeninae

gele duinrietboorder
Photedes fluxa
NOCTUIDAE: Hadeninae

herfst-rietboorder
Rhizedra lutosa
NOCTUIDAE: Hadeninae

russenuil
Coenobia rufa
NOCTUIDAE: Hadeninae

Vliegtijd en gedrag: Begin juni-begin september in één generatie. De vlinders zijn actief vanaf de schemering en komen op licht.
Levenscyclus: Rups: september-juni. De rups leeft in het onderste gedeelte van een stengel, net onder het grondoppervlak. De verpopping vindt plaats aan de basis van de waardplant. De soort overwintert waarschijnlijk als jonge rups, maar er is veel onduidelijkheid over het overwinteringstadium van deze soort. Sommige bronnen vermelden dat de soort als ei overwintert; in dat geval zou de rups niet aanwezig zijn vanaf september, maar pas vanaf het voorjaar.
Waardplanten: Zandhaver.
Habitat: Duinen, duinvalleien, schorren, kwelders en slikken.; duinen

kwelders/schorren/slikken

Zeldzaamheid: Vrij zeldzaam. Komt uitsluitend voor in de kuststreek, vooral in de duinen. RL: kwetsbaar.
België: Zeer zeldzaam. Komt zeer lokaal voor aan de kust.
Mondiaal: Een aan de kust gebonden soort; komt voor in Oost-Engeland, Frankrijk, België, Nederland, Duitsland, Denemarken, Zuid-Noorwegen en de gehele Oostzeekust. Mogelijk een populatie bij de voet van de Pyreneeën aan de Middellandse Zee. Vanaf West-Siberië, via Centraal-Azië, Mongolië en China tot in Japan vliegt een ondersoort (L. elymi procera).
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016

Engelse naam

Lyme Grass

Duitse naam

Ringfleck-Rindenspanner

Oud Nederlandse naam

grote zandhaveruil

Synoniemen

Arenostola elymi, Photedes elymi, Tapinostola elymi, Chortodes elymi

Toelichting Nederlandse naam

De rupsen van veel uiltjes dringen door in de stengel van planten; ze eten en groeien daar.
Zandhaver is de (enige) waardplant van deze soort. Ook de Latijnse naam wijst op deze grassoort.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam