zeggeboorder Denticucullus pygmina

Familie
uilen (NOCTUIDAE)
Onderfamilie
Hadeninae / Denticucullus pygmina
Groep
Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(moeilijk tot zeer moeilijk te determineren)
Zeldzaamheid

Vrij algemeen. Komt verspreid over het land voor. RL: niet bedreigd.

Rode lijst
niet bedreigd

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 10-14 mm. Deze kleine en stevig gebouwde soort is variabel van kleur. De kleur van de voorvleugel loopt uiteen van licht strokleurig, soms rozeachtig getint, tot oranje- of rozeachtig bruin; soms komen vrij donkere grijsbruine exemplaren voor. Meestal loopt over het midden van de vleugel langs de hoofdader een duidelijke donkergrijze of bruine veeg en van daaruit lopen diverse donkere strepen langs de aders het zoomveld in. Vaak beginnen deze strepen op de grens van het midden- en het zoomveld met een donker vlekje of streepje; samen vormen deze vlekjes of streepjes de geleidelijk gebogen buitenste dwarslijn. De intensiteit van de donkere strepen kan variëren en verdere tekening ontbreekt. De uiteinden van de poten zijn effen bruin.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de vale duinrietboorder (Photedes extrema), de gele duinrietboorder (P. fluxa), het zandhalmuiltje (Mesoligia furuncula), de moerasplantenboorder (Globia algae) en de russenuil (Coenobia rufa).

russenuil
Coenobia rufa
NOCTUIDAE: Hadeninae

gele duinrietboorder
Photedes fluxa
NOCTUIDAE: Hadeninae

vale duinrietboorder
Photedes extrema
NOCTUIDAE: Hadeninae

moerasplantenboorder
Globia algae
NOCTUIDAE: Hadeninae

zandhalmuiltje
Mesoligia furuncula
NOCTUIDAE: Hadeninae

Gelijkende soorten rups

Zandhalmuiltje (Mesoligia furuncula), vale duinrietboorder (Photedes extrema), bochtige smele-uil (Photedes minima), zandhaverboorder (Longalatedes elymi), gele duinrietboorder (Photedes fluxa), russenuil (Coenobia rufa) en herfst-rietboorder (Rhizedra lutosa).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

zandhalmuiltje
Mesoligia furuncula
NOCTUIDAE: Hadeninae

zandhaverboorder
Longalatedes elymi
NOCTUIDAE: Hadeninae

bochtige smele-uil
Photedes minima
NOCTUIDAE: Hadeninae

gele duinrietboorder
Photedes fluxa
NOCTUIDAE: Hadeninae

herfst-rietboorder
Rhizedra lutosa
NOCTUIDAE: Hadeninae

russenuil
Coenobia rufa
NOCTUIDAE: Hadeninae

Vliegtijd en gedrag

Half juli-begin november in één generatie. De vlinders zijn actief in de schemering en opnieuw aan het einde van de nacht. Ze komen op licht en worden geregeld rustend op de waardplant aangetroffen. De vlinders nemen geen voedsel op.

Levenscyclus

Rups: september-juni. De rups leeft in het onderste gedeelte van de stengel en overwintert. De verpopping vindt plaats in een stevige cocon in de strooisellaag.

Waardplanten

Wollegras, zwenkgras en diverse zeggen en russen.

Habitat

Moerassen, vochtige bossen en slootkanten; ook tuinen.

Zeldzaamheid

Vrij algemeen. Komt verspreid over het land voor. RL: niet bedreigd.

België

In Vlaanderen vrij algemeen en wijdverbreid ten oosten van de lijn Antwerpen-Brussel; zeldzamer in Oost- en West-Vlaanderen. In Wallonië zeldzaam, met verspreide vindplaatsen ten zuiden van Samber en Maas.

Mondiaal

Noordwest-Afrika (Marokko, Algerije), Europa noordelijk tot Noord-Schotland (Shetland), Zuid-Noorwegen, Midden-Zweden, Midden-Finland en Karelië. Naar het zuiden tot Zuid-Italië, Sicilië, Albanië, Roemenië, Noord-Griekenland en Zuid-Rusland. Buiten Europa in Noord-Iran. Opgaven uit Noord- en Oost-Azië behoeven bevestiging.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
Small Wainscot
Duitse naam
Rötliche Sumpfgraseule
Franse naam
la Nonagrie des laiches
Synoniemen
Arenostola pygmina, Photedes pygmina, Tapinostola pygmina, Chortodes fulva, Tapinostola fulva, Chortodes pygmina
Toelichting Nederlandse naam

De rupsen van veel uiltjes dringen door in de stengel van planten; ze eten en groeien daar.
De rups van deze soort mineert vooral in zeggesoorten.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

pygmina: pygminus komt van Pygmaei is de Pygmeeën. Helemaal vergelijkbaar met P.minima, zie daar.

Auteursnaam en jaartal
(Haworth, 1809)

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie uilen (NOCTUIDAE)

zwart weeskind
Mormo maura

bochtige smele-uil
Photedes minima

brede-w-uil
Lacanobia w-latinum

gewone gouduil
Xanthia icteritia

nullenuil
Dicycla oo

alle soorten uit deze familie