gewone worteluil Agrotis exclamationis

Voorvleugellengte: 15-19 mm. Een zeer variabele soort die te herkennen is aan de donkere kraag met dikke zwarte band in de vorm van een vlakke V; zelfs bij zeer donkere exemplaren is deze goed zichtbaar. De uilvlekken vallen goed op en de smalle langgerekte tapvlek is altijd donker gevuld; de niervlek is vrijwel altijd donkerder dan de ringvlek. De middelste dwarslijnen en de golflijn zijn doorgaans goed te zien. De grondkleur varieert van lichtbruin of grijsachtig bruin tot donkerbruin of bijna zwart. Het mannetje heeft ongeveerde antennen, is meestal vrij licht van kleur en heeft een witachtige achtervleugel; het vrouwtje is donkerder en heeft een grijze achtervleugel. Soms komen exemplaren voor waarbij de niervlek en de ringvlek met elkaar verbonden zijn; ook kunnen deze vlekken onduidelijk of vervormd zijn.

Tot 38 mm; lichaam roodachtig bruin, onderzijde grijsachtig wit; over de rug drie donkerroodachtige lengtestrepen en soms een rij donkere, wigvormige vlekken; lichaamsharen op donkerbruine vlekjes ingeplant; kop geelachtig bruin met donkerbruine tekening.

Zie de gewone velduil (A. segetum) en de geoogde worteluil (A. clavis).

Zwartvlakworteluil (Euxoa obelisca), graanworteluil (Euxoa tritici), rookkleurige worteluil (Euxoa nigricans), variabele worteluil (Euxoa cursoria), witvlekworteluil (Euxoa lidia), grijze worteluil (Agrotis cinerea), bonte worteluil (Agrotis vestigialis), puta-uil (Agrotis puta), gewone velduil (Agrotis segetum), grote worteluil (Agrotis ipsilon), geoogde worteluil (Agrotis clavis) en duinworteluil (Agrotis ripae).
Let op: de rupsen van de Euxoa- en de Agrotis-soorten zijn erg moeilijk uit elkaar te houden.
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Begin mei-half oktober in twee generaties. De vlinders komen goed op licht; ze bezoeken bloemen en komen op smeer.

Rups: juli-april. De rups gaat tot in oktober door met eten en verbergt zich overdag in de strooisellaag of in losse grond. De volgroeide rups overwintert in een ondergrondse cel, waarin in het voorjaar ook de verpopping plaatsvindt.

Diverse kruidachtige planten.

Vooral tuinen, weilanden en akkers, maar ook allerlei andere plaatsen.

Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.

Zeer algemeen in het hele land.

Alle Europese landen en tot in Oost-Azië. In het noorden tot de poolcirkel, naar het zuiden en oosten tot het Middellandse Zeegebied en Voor-Azië.

De Agrotis- en Euxoa-soorten werden samengevoegd onder de groepsnaam worteluil. De rupsen hebben een relatie met plantenwortels.
Deze worteluil is in bijna het hele land een gewone soort.

Meer over Nederlandse namen

Agrotis: agrotes is van het veld, iemand van het platte land. Grasland is meer het habitat dan bossen. Deze naam werd als eerste door Hübner voorgesteld (1806).
exclamationis: exclamatio is een uitroep, hier een uitroepteken. Naar de vlek op de voorvleugel die Linnaeus omschrijft als: ''een kort maar tamelijk breed zwart lijntje'.