bonte worteluil Agrotis vestigialis

Voorvleugellengte: 14-18 mm. Deze Agrotis-soort is te herkennen aan de uitgesproken tekening op de voorvleugel en de scherp afgetekende uilvlekken. In het zoomveld bevindt zich een rij donkere pijlvlekken. De schouders zijn meestal lichter dan de rest van de bovenzijde van het borststuk. Het mannetje heeft geveerde antennen.

Tot 40 mm; lichaam grijsachtig bruin tot grijsachtig groen met op de bovenzijde een purperen zweem; over de rug drie onopvallende donkere lengtestrepen; onderzijde lichtgrijs; de haren van het lichaam staan op zwartachtige vlekjes ingeplant; kop lichtbruin met zwarte banden.

De duinworteluil (A. ripae) heeft een minder uitgesproken tekening. De variabele worteluil (Euxoa cursoria) heeft een meer afgeronde voorvleugel en het mannetje heeft geen geveerde antennen.

Zwartvlakworteluil (Euxoa obelisca), graanworteluil (Euxoa tritici), rookkleurige worteluil (Euxoa nigricans), variabele worteluil (Euxoa cursoria), witvlekworteluil (Euxoa lidia), grijze worteluil (Agrotis cinerea), puta-uil (Agrotis puta), gewone velduil (Agrotis segetum), grote worteluil (Agrotis ipsilon), geoogde worteluil (Agrotis clavis), duinworteluil (Agrotis ripae) en gewone worteluil (Agrotis exclamationis).
Let op: de rupsen van de Euxoa- en de Agrotis-soorten zijn erg moeilijk uit elkaar te houden.
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Eind mei-eind september in één generatie. De vlinders komen zowel op licht als op smeer en bezoeken bloemen van kruiskruid en struikhei. Overdag kunnen ze vliegend of rustend op onder andere kruiskruid worden aangetroffen.

Rups: september-juni. De rups overwintert en eet ´s winters gewoon door aan de wortels van de waardplant, behalve in koude perioden; de rups verpopt zich begin juni onder de grond.

Diverse kruidachtige planten, waaronder walstro, muur en zeepostelein; ook grassen en jonge dennen.

Duinen, heiden en (kalk)graslanden.

Vrij algemeen. Komt voor in de duinen en lokaal op de zandgronden in het binnenland; ook daarbuiten af en toe een waarneming. RL: kwetsbaar.

In Vlaanderen vrij zeldzaam, maar wijdverbreid in de kuststreek en de Kempen; lokaal algemeen. Daarbuiten zeer zeldzaam. Ontbreekt nagenoeg in Wallonië; beperkt tot de Gaume.

Van het Iberisch Schiereiland noord- en oostwaarts via de gematigde zone tot Siberië en het Amoergebied. In het noorden boven de poolcirkel. In het zuiden ontbrekend in grote delen van Italië, van de Balkan en van eilanden in de Middellandse Zee. De zuidgrens verloopt hier noordelijk van de Balkan tot de Zwarte Zee.

De Agrotis- en Euxoa-soorten werden samengevoegd onder de groepsnaam worteluil. De rupsen hebben een relatie met plantenwortels.
De tekening van vlekken en pijlen maakt deze soort tot de bontste van de worteluilen.

Meer over Nederlandse namen

Agrotis: agrotes is van het veld, iemand van het platte land. Grasland is meer het habitat dan bossen. Deze naam werd als eerste door Hübner voorgesteld (1806).
vestigialis: vestigium is een voetstap, een afdruk van een voet. Hoefnagel geeft deze vlinder de Duitse naam 'Erdlaufe'. De naam heeft ongetwijfeld te maken met die van E.cursoria, ze staan beschreven op hetzelfde stuk papier. Het is mogelijk dat hij vlinders zag lopen over zand en zo een spoor achterlatend.